10 توصیه برای بالا بردن امنیت رایانه و کاربر
بسیاری از مشکلاتی که امنیت سیستم کاربران و حریم شخصی آن‌ها را تهدید می‌کند، از آگاهی نداشتن الزامات و اصول اولیه به وقوع می‌پیوندد.
در این مقاله، قصد داریم به معرفی 10 توصیه برای بالا بردن امنیت رایانه و کاربر بپردازیم. با رعایت این نکات می‌توانید امنیت حریم شخصی خود و رایانه‌ی خود را به حداکثر برسانید.
1. استفاده از سیستم‌عامل به‌روز و اصل
می‌توان گفت مهم‌ترین مسئله‌ی امنیت در کامپیوتر، به‌روزرسانی سیستم عامل است. با تنظیم سیستم عامل بر روی به‌روزرسانی خودکار، می‌توانید از به‌روز شدن خودکار و به‌موقع سیستم عامل اطمینان حاصل کنید. بسیاری از تهدیدات امنیتی که کاربران را تهدید می‌کند، در صورت به‌روز بودن سیستم‌عامل، خنثی خواهند شد.
از طرفی استفاده از سیستم‌عامل کرک‌شده و غیر اصل باعث می‌شود که کاربر برای استفاده‌ی امن و بدون دغدغه از کامپیوتر آمادگی نداشته باشد. به عنوان مثال، نصب به‌روزرسانی‌ها در سیستم‌عامل‌های کرک‌شده به آسانی انجام نمی‌گیرد.
2. استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی و به‌روزرسانی مداوم آن‌ها
به‌روزرسانی سیستم‌عامل به تنهایی نمی‌تواند از ورود ویروس و یا نفوذ هکر به سیستم شما جلوگیری کند. به همین علت وجود یک نرم‌افزار امنیتی (ترجیحاً Internet Security) نیز مورد نیاز است.
نرم‌افزارهای امنیتی متعددی تاکنون منتشر شده‌اند که هر کدام علاقه‌مندان خاص خود را دارا هستند. کاربر باید تنها یک نرم‌افزار امنیتی (در یک حیطه کاری) را برای خود انتخاب کرده (با مشورت با یک کارشناس و یا مطالعه‌ی نقدهای مختلفی که در خصوص این نرم‌افزارها وجود دارد) و نصب نماید تا دچار مشکلاتی از قبیل افت سرعت سیستم و یا تداخل بین نرم‌افزارهای دیگر نشود.
اگر کاربر مایل به خرید و صرف هزینه نباشد، نبایستی نسخه‌ی کرک شده‌ی نرم‌افزار امنیتی را نصب نماید. چرا که گویی یک راننده برای امنیت خود، کمربند ایمنی بی‌کیفیت در اتومبیل خود نصب نماید!
پیشنهادی که برای این نوع از کاربران وجود دارد، نصب Anti Virus یا Internet Security رایگان است. از میان بهترین نرم‌افزارهای امنیتی که به صورت رایگان عرضه شده‌اند می‌توان به 360Internet Security (در حیطه‌ی آنتی ویروس و امنیت در اینترنت) و Avast Free Antivirus (در حیطه‌ی آنتی ویروس) اشاره کرد. این 2 نرم‌افزار که به صورت رایگان منتشر شده‌اند، مقدار بسیار پایینی از فضای رم را مصرف می‌کنند و می‌توانند از جمله بهترین انتخاب‌ها برای کاربران باشند.
از میان این دو نرم‌افزار نیز نصب نرم‌افزار امنیتی 360Internet Security بیشتر پیشنهاد می‌شود، چرا که این نرم‌افزار از امکانات کامل‌تری نسبت به نرم‌افزار Avast Free Antivirus برخوردار است و از همه مهم‌تر، فاقد هر گونه تبلیغات است.
از مزایای این نرم‌افزار می‌توان به استفاده از 3 موتور جستجوگر ویروس و کرم‌های اینترنتی، اسکن سریع و دقیق فایل‌ها، نبود هیچ‌گونه تبلیغ در محیط نرم‌افزار، استفاده بسیار کم از فضای حافظه و اشغال بسیار کم فضای پردازنده، 100% رایگان بودن کلیه‌ی امکانات نرم‌افزار، نصب سریع و آسان نرم‌افزار و نهایتاً کنترل نرم‌افزار بر دست‌کاری فایل‌ها و رجیستری ویندوز توسط دیگر نرم‌افزارها اشاره کرد.
البته از معایب این نرم‌افزار می‌توان به عدم امکان تنظیمات پیشرفته برای فایروال و عدم کنترل برنامه‌ها برای اتصال به اینترنت اشاره نمود.
3- عدم استفاده از رایانه‌ی دیگران و یا رایانه‌های عمومی برای کارهای شخصی
حتی‌الامکان از کافی‌نت و یا کامپیوترهای دیگران برای کارهای شخصی خود استفاده نکنید. در هنگام استفاده از این کامپیوترها، بایستی بدترین احتمال را سرلوحه‌ی کارتان قرار دهید: این احتمال که صاحب کامپیوتر میزبان، دقت کافی در استفاده از کامپیوتر را به کار نبرده است. یعنی نه سیستم خود را به‌روزرسانی کرده است و نه توجهی به نرم‌افزارهای امنیتی خود داشته است!
4- عدم به‌اشتراک‌گذاری رمز عبور
بارها پیش آمده است که شخصی به خاطر نداشتن دسترسی به اینترنت یا دلایلی دیگر، رمز خود را در اختیار دیگری قرار می‌دهد تا برای مثال، ایمیل او را بررسی کند. این کار به هیچ عنوان عملی صحیح نیست و بسیار خطرناک و کاری بسیار پر ریسک خواهد بود. چرا که علاوه بر اینکه ممکن است توسط فرد مورد نظر، سوءاستفاده صورت گیرد، ممکن است به دلیل عدم رعایت نکات امنیتی در سیستم شخص، رمز عبور شما به صورت ناخواسته لو رود.
5- اطمینان از صحیح بودن تاریخ سیستم
از آنجایی که مرورگرهای اینترنتی و نرم‌افزارهای دیگر برای چک کردن مجوزهای امنیتی، به تاریخ سیستم کاربر رجوع می‌کنند، کاربر بایستی هر از گاهی تاریخ سیستم و منطقه زمانی خود را بررسی نماید و از صحت آن اطمینان حاصل کند.
6- پرهیز از نصب نرم‌افزارهای غیرضروری
بسیاری از کاربران می‌پندارند که هر چقدر نرم‌افزارهای مختلف نصب کنند، کامپیوتری کامل‌تر خواهند داشت؛ در صورتی که این‌گونه نیست و با این کار، امنیت کامپیوتر خود را به خطر می‌اندازند.
به عنوان مثال، یخچال منزل کاربر را یک سیستم‌عامل، موتور آن را یک نرم‌افزار امنیتی و همین‌طور محتویات آن را نیز نرم‌افزارهای جانبی آن در نظر می‌گیریم. کاربر نمی‌تواند در داخل یخچال (سیستم‌عامل) حتی در مواقعی که موتور آن بدون مشکل کار می‌کند، بیش از نیاز خود مواد غذایی (نرم‌افزار) انبار کند. مواد غذایی (نرم‌افزارها) دارای تاریخ انقضا هستند و خراب خواهند شد. حتی اگر موتور یخچال نیز بدون مشکل باشد! برای نگهداری از آن‌ها، باید وقت و هزینه بیشتری را صرف کنید و اگر هم نگهداری نشود، خطر، روزبه‌روز بیشتر خواهد شد.
7- به‌روزرسانی دائمی درایورهای سخت‌افزاری
شاید از خودتان بپرسید این موضوع چه ارتباطی به امنیت دارد! اما بایستی بدانید که این موضوع اهمیت بسیاری در تأمین امنیت کامپیوتر کاربر دارد. سیستم عامل و آنتی ویروس بایستی در کامپیوتری بدون اشکال فنی کار کنند تا کارها به درستی پیش برود. در صورتی که درایور سخت‌افزاری معیوب باشد، دستگاه به درستی سیستم‌عامل را اجرا نخواهد کرد و علاوه بر کندی سرعت، باعث بد اجرا شدن نرم‌افزارهای دیگر (از جمله نرم‌افزار امنیتی) خواهد شد.
به همین علت، شرکت‌های سازنده قطعات سخت‌افزاری، هر از چند گاهی (در صورت گزارش وجود مشکل در درایور) نرم‌افزارهای آن‌ها را برای عملکرد بهتر، به‌روز رسانی و در سایت رسمی شرکت منتشر می‌کنند.
پیشنهاد می‌شود در هنگام خرید کامپیوتر، نام شرکت سازنده و مدل‌های سخت‌افزارهای خود را یادداشت کرده و در اختیار داشته باشید تا بتوانید در صورت لزوم، برای به‌روزرسانی آن‌ها اقدام نمایید. تأکید می‌شود که حتماً از سایت‌های رسمی شرکت‌های ارائه‌دهنده سخت‌افزار، درایورهای خود را با توجه به مدل سخت‌افزار دریافت کنید.
8- به‌روزرسانی نرم‌افزارهای جانبی
همان‌طور که پیش‌تر عنوان کردیم، برای حفظ امنیت کامپیوتر خود، بایستی سیستم عامل و نرم‌افزارهای امنیتی خود را به‌روزرسانی کنید. نرم‌افزارهای جانبی نیز از این قائده مستثنا نیستند. این کار باعث می‌شود که ایرادات نرم‌افزارها (ایرادات امنیتی و اجرایی) برطرف شود.
9- عدم بهره‌گیری از نرم‌افزارهای کرک شده
برای این موضوع 4 دلیل وجود دارد:
* همان‌طور که پیش‌تر توضیح داده شد، کامپیوتر برای حفظ امنیت، نیاز به به‌روز رسانی دارد. خواه چه سیستم‌عامل باشد، چه آنتی ویروس و چه نرم‌افزارهای جانبی. استفاده از نرم‌افزارهای کرک‌شده در اکثر مواقع باعث می‌شود امکان به‌روزرسانی برنامه از کاربر سلب شود. همچنین ممکن است که در هنگام به‌روز نمودن نرم‌افزار، سرور ناشر سازنده از غیرقانونی بودن نرم‌افزار مطلع شود و خدمات خود را برای کاربر قطع کند. این کار سبب می‌شود که کاربر از دریافت به‌روزرسانی‌های امنیتی نرم‌افزار که گاهی اوقات خیلی ضروری است، محروم شود.
* کرک‌ها هیچ موقع قابل اطمینان نبودند و نخواهند بود. بسیاری از کرک‌ها با وجود کارکرد صحیح، آلوده به بدافزار هستند. در کنار کرک کننده‌هایی که با شعار «رایگان برای همه» در این عرصه فعالیت می‌کنند، افرادی نیز وجود دارند که با اهداف شخصی و تهدید امنیت کاربران فعالیت می‌کنند.
* این کار در کشورهای پیشرفته (چه برای کرک کننده و چه برای کاربر) کاری غیرقانونی است.
* همان‌طور که حال یک نویسنده از انتشار کتاب یا مقاله خود در جایی دیگر بدون درج نامش دگرگون می‌شود، ناشر و برنامه‌نویسان نرم‌افزارها نیز به همین حال دچار می‌شوند. به همین علت، اگر تمامی مشکلات امنیتی را نیز نادیده بگیریم، از لحاظ اخلاقی نیز این کار صحیح نیست.
10- عدم ورود به سایت‌های ناشناس
در صورتی که کاربری همه‌ی مسائل امنیتی را نیز رعایت کند ولی بدون دقت به سایت‌های ناشناس وارد شود، باز دچار مشکل خواهد شد. می‌توان عنوان کرد که خطرناک‌ترین کار، همین مورد است. چرا که اولین جایی که در آن ویروس جدیدی منتشر می‌شود، اینترنت است و بعد از انتشار آن است که شرکت‌های سازنده نرم‌افزارهای امنیتی به مقابله با ویروس می‌پردازند. پس حتماً به آدرس سایت‌ها دقت کنید.
برای استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی رایانه، به بخش دانلود تبیان مراجعه کنید.
