پیام‌هایی از کتاب معراج السعاده
یک ساعت تفکر، بهتر از یک سال عبادت است. گاه از هفتاد سال عبادت، بالاتر است. در واقع یک ساعت تفکر، انسان را به بیش از هفتاد سال عبادت جلو می‌برد.
1. یکی از راهکارهای دفع وساوس شیطانی، ذکر قلبی است.
2. ذکر قلبی یعنی مشغول کردن دل به خدای سبحان.
3. دلی که متوجه قدرت و عظمت و صفات حق است، گرفتار وساوس نمی‌شود.
4. اگر ذکر قلبی با ذکر زبانی همراه شود، برای دفع خواطر نفسانی، بسیار مۆثر است.
5. ذکر قلبی می‌تواند به تنهایی، خواطر نفسانی و وساوس شیطانی را دفع کند.
6. ذکر زبانی تنها، بدون ذکر قلبی، فایده‌ای برای دفع خواطر نفسانی و وساوس شیطانی ندارد.
7. نماز، ذکر زبانی است. اگر در این ذکر زبانی، حضور قلب نباشد، شیطان بر فرد مسلط می‌شود.
8. نماز بالاترین عبادت است و قلب آن سجده است.
9. سجده نکردن، عامل رانده شدن شیطان از درگاه حضرت حق شد. پس همّ شیطان این است كه آن چیزی که مایه طرد او شد، مایه طرد انسان شود و آنچه مایه تبعید او از حریم حضرت حق شد، مایه قرب انسان نشود.
10. ذکر زبانی تنها، بی منفعت نیست. ولی برای دفع خواطر نفسانی و دفع وساوس شیطانی، موثر نیست.
11. اگر می‌خواهید شیطان در شما نفوذ نکند، باید راه ورودش را ببندید، سخت است ولی اگر ببندید، خانه دل امن می‌شود.
12. راه ورود شیطان که بسته شد، خانه دل پر از ملک می‌شود.
13. به نظر مرحوم نراقی، اول باید تخلیه‌ای باشد تا تحلیه‌ای صورت بگیرد. اول باید دل را از هر چه غیر خداست خالی کرد، تا آراسته به ذکر و معرفت شود.
14. تخلیه، تحلیه و ذکر دائم، در مملکت وجودی انسان موجب بهجت و نشاط می‌شود.
15. ثمره تخلیه، تحلیه و ذکر دائم، مسلط شدن قوه عاقله بر همه قواست.
16. فتح‌المبین در دل، زمانی صورت می‌گیرد که قوه عاقله بر همه قوا مسلط شود.
17. هر گاه قوه عاقله مسلط شد، همه قوا سر جای خودشان قرار می‌گیرند، دیگر نزاع و درگیری نیست.
18. درست فکر کردن، نماد عقل است.
19. نفس مطمئنه، نفسی است که راه‌های ورود شیطان را بر خود بسته است و جنود الهی در وجود او مستقر شده است.
20. نفس مطمئنه، اشرف النفوس است.
21. در مقابل نفس مطمئنه، نفس منکوسه است. تمام وجود او را شیطان گرفته، ظاهراً فکر او درست است، اما پشت پرده‌اش شیطان است.
22. فرد صاحب نفس منکوسه، روی مواعظ و گفتارهای حق، حسابی باز نمی‌کند؛ و گفتارهای حق را امور بی‌فایده می‌داند.
23. آقای نراقی ذکر قلبی را از خانواده فکر می‌دانند.
24. توجه قلبی به خدای سبحان، یک نوع فکر است.
25. مرحوم حاج ملاهادی سبزواری می‌گویند: فکر یک نوع حرکت باطنی است. وقتی ذکر قلبی دارید، باطناً سالک هستید.
26. ذکر قلبی، جزو افکار محموده است ولو محرک هیچ عملی نیست.
27. از مصادیق افکار محموده: 1. فکر در مسائل علمی و 2. فکر در مورد بی وفایی دنیا 3. فکر در مصنوعات خداوند سبحان 4. تفکر در افعالی که از خود فرد صادر شده است.
28. یک ساعت تفکر، بهتر از یک سال عبادت است. گاه از هفتاد سال عبادت، بالاتر است. در واقع یک ساعت تفکر، انسان را به بیش از هفتاد سال عبادت جلو می‌برد.
29. اگر هفتاد سال عبادت بی تفکر را در یک کفه ترازو و یک ساعت تفکر سازنده را در کفه دیگر آن قرار دهند، کفه یک ساعت تفکر سازنده، سنگین‌تر از کفه دیگر است.
30. نمونه بارز یک ساعت تفکر سازنده را در زندگی حُر می‌توان مشاهده کرد. تصمیمی که برای او شهادت را به ارمغان آورد؛ و هفتاد سال عبادت بی‌فکر را خوارج داشتند که جلوتر از امام زمانشان حرکت کرده و به دست امامشان به درک واصل شدند.
31. تفکر در عجائب خلقت، انسان را از حضیض به اوج می‌رساند. از پایین‌ترین مرحله به بالاترین مرحله کمال می‌رساند.
32. بهترین عبادات، تفکر در مصنوعات حق است.
33. دل بی فکر، غافل است.
34. امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرمایند: اگر کسی فکر جوالانی داشته باشد، یعنی دائم در امور مختلف نظام عالم فکر کند، نظراتش نافع می‌شود.
35. جایزه نقدی فکر کردن، خوش رأیی است.
36. امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرمایند: فکر، آیینه حسنات است.
37. بدون فکر، به حسن امور نمی‌رسیم.
38. ثمره حسنات، فکر درست است.
39. فکر، کفاره سیئات است.
40. ثمره فکر، روشنی دل و زیادی علم است.
41. امام رضا (علیه‌السلام) فرمودند: عبادت به زیادی نماز و روزه نیست، به فکر کردن در امر حق است، چه در مصنوعات، چه در اوامر و نواهی و حالاتی که خدای سبحان نصیب فرد کرده است.
منبع: کتاب معراج السعادة - اثر مرحوم نراقی
