قرار عاشقی- فقط یک گناه!
سهم هر كدام از ما، حداقل ترك یك گناه!
اولین قدم در توبه، عزم بر ترک معصیت و گناه است که شرایط را برای بازگشت انسان به سوی خدا باز میکند.
در حدیث شریفی از امام عصر (عج) آمده است: «آنچه باعث تأخیر افتادن دیدار ما با شیعیان ما میشود، اعمال ناشایست آنهاست. پس باید هر یک از شیعیان از اعمالی که باعث ناراحتی ما میشود دوری کنند».
عزم بر ترک
اولین قدم در توبه، عزم بر ترک معصیت و گناه است که شرایط را برای بازگشت انسان به سوی خدا باز میکند. در همین مورد میتوان حدیثی از امام باقر (ع) نقل کرد که میفرمایند: کسی که توبه کند و بر گناه خویش بماند و تکرار کند، مثل این است که استهزاء کرده باشد.
پشیمانی از گناهان
بعضی از انسانها بعد از گناه، معصیت خود را توجیه میکنند و با سخنان واهی و بیهوده، قصد فرار از عذاب و جدان خود را دارند. درحالیکه یکی از گامها در راه توبه، اعتراف به گناه میباشد. البته لازم نیست که اعتراف به زبان صورت گیرد، بلکه همان پشیمانی از معصیت، نوعی اعتراف است. اعتراف نزد خداوند و یا عذرخواهی از خلایق در صورتی که گناه مشتمل بر حقالناس بوده است، راه خلاصی از عواقب سوء اخروی گناه میباشد.
ادای واجبات
یکی دیگر از مراحل توبه این است که انسان در گناهانی که حقالله محض میباشند، اگر واجبی چون نماز، روزه، خمس، زکات و ... از او فوت شده باشد، باید قضا شوند و کفارات و جرایم آنها پرداخت گردد تا انسان، حق خالق را به جا آورده باشد.
رد حقالناس
گناهان بر دو قسماند؛ یا حقالله محض هستند و ناس را در آنها مدخلیتی نیست. چون شرک، افترا به خدا، یاس؛ و یا علاوه بر حقالله، حقالناس هم میباشند. همانند تهمت، سرقت و غصب و ... در قسم دوم از گناهان، زمانی توبه متصور میشود که حقوق مردم به آنها بازگردانده شود.
چشیدن اثر عبادت به جای لذت گناه
گناه برای تن آدمی، لذیذ است و هر گناه و معصیتی، لذات خاص خود را به جسم میدهد. در توبه باید اثر عبادت جای لذت گناه را بگیرد و توبهکننده باید آنقدر اثر عبادت را بپذیرد، که لذت معصیت از وی زدوده شود.
از بین رفتن اثرات حرام در تن
یکی دیگر از شرایط توبه از دیدگاه امیرمومنان علی (ع) این است که اگر گناهی اثر در ارتزاق داشته، بایستی گوشت حاصل شده از روزی حرام، آب گردد. حزن و اندوه بعد از گناه در طول زمان میتواند چنین اثری را در جسم توبهکننده ایجاد کند.
البته باید دانست که دلیل پذیرش توبه از سوی خداوند، رحمت وسیعه اوست؛ او که خود را به صفت رحمانیت و رحیمیت معرفی نموده است. قطعاً به بندگانش نه به عدل، بلکه به لطف و رحمت رفتار خواهد نمود.
با این که توبه یک واجب فوری است، درعینحال نوعی عبادت بوده و شخص توبه کننده در پیشگاه خداوند، مرتبه و جایگاه خاص دارد.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: چیزی محبوبتر نزد خداوند از مرد و زن توبهکننده نیست.
اثرات توبه
انسان گناهکار حین گناه و بعد از آن، وجدانش او را میآزارد و اگر در رحمتی بر وی گشوده نشود، او مأیوس و منزجر از خود باقی میماند. توبه و احتمال قبولی آن موجب ایجاد روحیه امیدواری شده و حالت یاس را میزداید. درد اثر گناه از سویی و امید به دریای کرم الهی از طرف دیگر، وی را در حالتی بین خوف و رجا قرار میدهد و راه قرب به خداوند و کمال و ترقی را هموار میسازد.
افزون بر آثار روانی، توبه میتواند سیئات را نابود و حتی تبدیل به اعمال شایسته و حسنه نماید. خداوند در آیه 70 سوره فرقان میفرماید: کسانی که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، خداوند گناهان آنها را تبدیل به حسنات مینماید و خداوند همیشه آمرزنده و مهربان بوده است.
بخشی از آثار گناه، آثار تکلیفی است و آن اثر گناه در ارتباط با عذاب و عقاب گناهکار میباشد. توبه، خود یک عمل واجب است و بی پاداش نخواهد بود، اما بخش دیگری از آثار گناهان، آثار وضعی آنها میباشد و آن آثاری است که طبیعتِ گناه میتواند ایجاد کند. این آثار، گاهی در جسم ظاهر میشود و گاهی در روح و روان آدمی. بیتردید، پیراهن آلودهای که شسته شود، همانند پیراهن غیر آلوده نیست.
منابع:
1- وسایل الشیعه
2- غررالحکم
3- نهجالبلاغه
باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: sobhan127 و goolha
برگرفته از انجمن: مهدویت
مطالب مرتبط:
توبهی توبه کننده، پذیرفته میشود؟
امیدوار کنندهترین آیه در قرآن