آیه ای با ثواب های شگفت برای بعد از نماز!

مقام پیامبر(صلى الله علیه وآله) آن قدر والا است که، آفریدگار عالم هستى، و تمام فرشتگانى که تدبیر این جهان به فرمان حق، بر عهده آنها گذارده شده است، بر او درود مى فرستند، اکنون که چنین است، شما نیز با این پیامِ جهان هستى هماهنگ شوید، «اى کسانى که ایمان آورده اید! بر او درود بفرستید و سلام بگوئید و در برابر فرمان او تسلیم باشید» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً).
او یک گوهر گران قدر عالم آفرینش است، و اگر به لطف الهى در دسترس شما قرار گرفته، مبادا ارزانش بشمرید، مبادا ارج و مقام او را در پیشگاه پروردگار و در نزد فرشتگانِ همه آسمانها فراموش کنید، او یک انسان است و از میان شما برخاسته، ولى نه یک انسان عادى، کسى است که یک جهان در وجودش خلاصه شده است. (تفسیر نمونه ج 17)

روایات مختلفی درباره استحباب خواندن این آیه شریفه[1] بعد از نمازها نقل شده است:

الف. بعد از نماز صبح و نماز مغرب
امام کاظم(علیه السلام ): «هر آن‌کس پس از نماز صبح و مغرب پیش از آن‌که برخیزد یا با کسى سخن گوید آیه "إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ ..." را تلاوت کند و سپس بگوید: "اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ ذُرِّیَّتِه‏"، خداوند صد حاجت او را برآورد؛ هفتاد حاجت در دنیا و سى حاجت در آخرت».[2]
ب. بعد از همه نمازها(واجب و نوافل)[3]
در روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که اگر نمازگزار بعد از تسبیح حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) بگوید:
«لَا إِلَهَ إِلَّا الله، إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ‏ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً، لَبَّیْکَ رَبَّنَا وَ سَعْدَیْکَ، اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى ذُرِّیَّةِ مُحَمَّدٍ وَ السَّلَامُ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ، وَ أَشْهَدُ أَنَّ التَّسْلِیمَ مِنَّا لَهُمْ وَ الْإِیمَانَ بِهِمْ وَ التَّصْدِیقَ لَهُمْ، رَبَّنا آمَنَّا وَ صَدَّقْنَا وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ‏ وَ آلَ الرَّسُولِ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ، اللَّهُمَّ صُبَّ عَلَیْنَا الرِّزْقَ صَبّاً صَبّاً بَلَاغاً لِلْآخِرَةِ وَ الدُّنْیَا مِنْ غَیْرِ کَدٍّ وَ لَا نَکَدٍ، وَ لَا مَنٍّ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ إِلَّا سَعَةً مِنْ رِزْقِکَ وَ طَیِّباً مِنْ وُسْعِکَ مِنْ یَدِکَ الْمَلْأَى عَفَافاً، لَا مِنْ أَیْدِی لِئَامِ خَلْقِکَ، إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ، اللَّهُمَّ اجْعَلِ النُّورَ فِی بَصَرِی وَ الْبَصِیرَةَ فِی دِینِی وَ الْیَقِینَ فِی قَلْبِی وَ الْإِخْلَاصَ فِی عَمَلِی وَ السَّعَةَ فِی رِزْقِی وَ ذِکْرَکَ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ عَلَى لِسَانِی وَ الشُّکْرَ لَکَ أَبَداً مَا أَبْقَیْتَنِی، اللَّهُمَّ لَا تَجِدُنِی حَیْثُ نَهَیْتَنِی وَ بَارِکْ لِی فِیمَا أَعْطَیْتَنِی، وَ ارْحَمْنِی إِذَا تَوَفَّیْتَنِی، إِنَّکَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ»،

در این صورت، خداوند، تمام گناهان او را آمرزیده، و از همان لحظه و روز و ماه و سال تا سال دیگر، از نادارى، نیازمندى، دیوانگى، جذام، پیسى، مرگ بد و از هر گرفتارى و بلایى که از آسمان به زمین فرو می‌آید عافیت می‌بخشد. و براى او در برابر این عمل، شهادت به کلمه اخلاص «لا إله إلّا الله» همراه با ثواب آن تا روز قیامت نوشته می‌شود، و پاداش آن مسلّماً بهشت است.[4]
ترجمه دعا: معبودى جز الله نیست، «براستى که خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستد؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید، بر او درود فرستید و کاملاً تسلیم [فرمان او] باشید». آرى، اى پروردگار ما، آرى. خدایا! بر محمّد و آل محمّد و اهل بیت و فرزندان حضرت محمّد درود فرست. و سلام و درود و رحمت و برکات خداوند بر او و ایشان باد، گواهى می‌دهم که ما تسلیم آنانیم، به ایشان ایمان آورده و آنان را راستگو می‌دانیم. خدایا! ایمان آوردیم و تصدیق نمودیم و از پیامبر و خاندانش پیروى نمودیم، پس ما را از جمله گواهان بنویس.
خدایا! روزی‌اى که ما را به خواسته‌هاى آخرت و دنیا برساند، بسیار بسیار بر ما فرو بار، بدون این‌که سخت بکوشیم و اندک بدست آوریم، و یا کسى از آفریدگانت بر ما منّت نهد، بلکه روزى وسیع و گسترده و پاکیزه‌ات را از دست پُر رحمت خویش همراه با پاکدامنى، و نه از دست خلایق پستت [به ما ارزانى دار].
خدایا! در دیده‌ام روشنایى، و در دینم بصیرت و روشندلى، و در عملم اخلاص، و در روزی‌ام وسعت، و یادت را در شبانه روز بر زبانم قرار ده، و سپاسگزارى از خویش را پیوسته و تا زمانى که در این دنیا پاینده‌ام داشته‌اى، ارزانی‌ام دار.
خدایا! هرگز مرا در آن‌جا که نهى فرموده‌اى(یعنى گناهان و غفلت‏) نیاب، و آنچه که عطا فرموده‌اى پر خیر و برکت گردان، و هنگامى که جانم را می‌ستانى بر من رحم کن، به راستى که تو بر هر چیز توانایى.
جمع‌بندی:
1. هرچند که خواندن آیه قرآن و صلوات بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) در هر وقت و زمانی ایراد ندارد، اما با توجه به روایت اول؛ خواندن این آیه شریفه - به همراه دعای بعد از آن - تنها بعد از نماز صبح و نماز مغرب مستحب است. ولی در روایت دوم؛ سفارش به ذکر و دعایی شده است که مستحب است بعد از تسبیحات حضرت فاطمه(سلام الله علیها) در همه نمازها خوانده شود و آیه شریفه «إِنَّ اللهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ...» بخشی از آن می‌باشد.
2. به هرحال؛ در روایتی از امام علی(علیه السلام) سفارش شده است که اگر کسی این آیه را شنید، زیاد صلوات بفرستد.[5]

پی نوشت ها:
[1]. احزاب، 56: «خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستد؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید، بر او درود فرستید و سلام گویید و کاملاً تسلیم [فرمان او] باشید».
[2]. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 156، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق؛ شعیری، محمد بن محمد، جامع الاخبار، ص 62، نجف، مطبعة حیدریة، چاپ اول، بی‌تا؛ در برخی منابع در ادامه این‌گونه آمده است: «... وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ»؛ ابن طاووس، علی بن موسی، فلاح السائل و نجاح المسائل، ص 230، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، 1406ق.
[3]. شیخ طوسی و سید ابن طاوس؛ خواندن این دعا را ذیل اعمال بعد از نمازهای واجب و نوافل(51 رکعت) ذکر کرده و خواندن آن‌را مستحب دانسته‌اند.
[4]. فلاح السائل و نجاح المسائل، ص 135 – 137؛ شیخ طوسی در «مصباح المتهجد» ای دعا را کوتاه؛ یعنی تا «فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ» ذکر کرده است. شیخ طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ‏1، ص 51، تهران، المکتبة الإسلامیة، بی‌تا.
[5]. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول(صلی الله علیه و آله)، ص 119، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1404ق.

فرآوری: محمدی                

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منبع:

تفسیر نمونه جلد 17  ذیل آیه 56 سوره احزاب

سایت اسلام کوئست

سایت پرسمان

مطالب مرتبط:

بهترین شرایط برای تسبیح حضرت زهرا سلام الله علیها

سجده شکر و ثواب و آثار آن

ذکر و دعا برای گشایش مشکلات