مذاکرات 5+1 زیر یک سقف

همان طوری که می دانید گفتگو موثرترین ابزار برای رفع سوء تفاهمات و ناملایمات بوده و حتی بزرگ ترین اختلاف ها و دشمنی ها و جنگ ها نیز، بالاخره با گفتگو و میز مذاکره مرتفع می گردند. عدم استفاده از گفتگو، باعث می شود که سیکلی معیوب طی شده و در نهایت و با تأخیر، گفتگو به عنوان آخرین راه امتحان شود، در صورتی که گفتگو اولین اقدام برای تبادل اطلاعات و رسیدن به شناخت، قضاوت و رفع سوء تفاهمات می باشد.
در تمام خانواده ها، گفتگو موثرترین وسیله اطلاعات واقعی است، ولی تعامل عاطفی زیادی از طریق پیام های غیرکلامی، ایما و اشاره، لحن صدا، حالات چهره، حتی مقدار فاصله فیزیکی بین اعضاء منتقل می شود.
گاهی اوقات، سکوت یک پیام نیرومند است، مثلاً هنگام رنجیدگی و خشم که این امر در خانواده های دچار اختلال برای اعضاء، عادی است که به جای مکالمه و گفتگو، برای همدیگر، سخنرانی کنند یا به هم پشت کرده و یا هنگام صحبت از برقراری تماس چشمی اجتناب ورزند.
یکی از عوامل شکل گیری مشکلات خانواده، کمی گفتگو یا به تعبیر بهتر، عدم وجود گفتگوی سالم است، چرا که عدم وجود گفت و شنود مزمن، درک افراد را برای یکدیگر مشکل می سازد.
آموزش مهارت های ارتباطی در این رابطه عامل خوبی برای افزایش گفتگو است ولی مشاهده می شود که افراد آگاه به مهارت های ارتباطی بعضاً آگاهانه، مهارت های کلامی را به عنوان ابزاری برای ارسال پیام های منفی استفاده می کنند.
بنابراین یکی از عوامل ایجاد مشکلات خانوادگی می تواند پیام های منفی باشد که در ارتباطات کلامی استفاده می شود.

براساس نتایج بررسی ها چهار روش عمده منفی کنش و واکنش گفتاری به شرح ذیل قابل بررسی است:

1- انتقاد
به معنای حمله به شخصیت و منش یک فرد مانند «خیلی خودخواهی، به جز خودت به هیچ کس دیگری فکر نمی کنی» و ... می باشد.

2- تحقیر
به معنای توهین از روی عمد یا سوء استفاده و خشونت زبانی است، مانند: «نمی دانم چرا گیر مرد نادانی چون تو افتادم؟»

3- دفاع
به معنای انکار مسئولیت، بهانه آوردن و شکایت کردن است.

4- انصراف و عقب نشینی
به معنای جواب شکایت را با سکوت و بی توجهی دادن، انگار که اصلا نمی شنود که طرف مقابل چه می گوید!
توجه داشته باشید که هر کدام از این موقعیت ها می توانند به آتشفشانی از قهر، خشم، نفرت بینجامند که معمولاً می شود با یک گفتگوی ساده از بروز آن جلوگیری کرد، پس اگر در گفتگو با همسرتان از این روش ها استفاده می کنید، قبل از این که رابطه تان آنقدر سرد شود که با هیچ بخاری و شوفاژ و آتشی، نتوان آن را دوباره گرم کرد، سعی کنید که رفتارتان را اصلاح کنید.

چگونه حرف بزنیم؟
براساس طبقه بندی های موجود، مراوده و ارتباط به دو دسته سالم و ناسالم طبقه بندی می شوند:
مراوده سالم
همان مراوده ای است که در آن وجود توجه مشترک، تمرکز لازم، وظیفه شناسی، ابراز صریح  و احترام آمیز عقاید و احساسات و بیان عواطف توأم با گفتگو و آشنایی با تکنیک و مهارت ارتباطی و علایم غیرکلامی است که در آن گفتگو و مکالمه و مباحثه توأم با شناخت حقوق مربوطه و برقراری تماس چشمی، لحن و تن صدای مناسب و ... برقرار می شود.

مراوده ناسالم
مراوده و ارتباطی است که از عدم وجود توجه مشترک، عدم وجود تمرکز و... برخوردار بوده و در آن از ارتباط کلامی و مولفه های غیرکلامی بهره نمی گیرد. اگر کسی سرش را از روزنامه بر ندارد و ادعا کند که به آنچه شخصی می گوید توجه می کند، دو پیام مخالف همدیگر و متناقض را ابلاغ می کند و شخص دیگر را درباره اینکه چگونه باید عمل کند، دچار گیجی و سر درگمی می کنند.  و یا اگر کسی در هنگام خستگی، بیماری و ناراحتی همسرش بخواهد که با او صحبت کند، به دلیل عدم وجود تمرکز، این مکالمه محکوم به شکست است.
توجه داشته باشید که ارتباط سالم مستلزم داشتن کانون توجه و تمرکز مشترک و رسیدن به معنی و مقصود مشترک بین دو یا چند نفر است.

فرآوری: زینب عشقی

بخش خانواده ایرانی تبیان

منبع: کتاب خانواده بالنده