این نذرها اعتباری ندارد!!
نذر دو قسم است: اوّل: نذری که به صورت مشروط انجام می شود، مثلاً می گوید: چنان چه بیمار من بهبود یابد، انجام فلان کار برای خدا بر عهده من است «این گونه نذر را نذر شکر می گویند» یا اگر مرتکب فلان کار زشت شوم فلان کار خیر را برای خدا انجام خواهم داد «این گونه نذر کردن را نذر زجر گویند». دوم: نذر مطلق و آن نذری است که بدون هیچ قید و شرطی بگوید: «لله علی» یا «برای خدا برعهده من است» که فلان کار را انجام دهم و همه این نذرها صحیح است
نذر آن است كه انسان ملتزم شود كه كار خیری را برای خدا انجام دهد یا كاری را كه نكردنش بهتر است برای خدا ترك كند.
این سوال دارای دو فرض است؛ اول آن‌که از ابتدا قادر به انجام کار نباشد، دوم آن‌که در زمان نذر قادر به انجام باشد ولی بعد از نذر کردن از انجام آن عاجز شده باشد.
در فرض اول مراجع معظم تقلید فرموده‌اند:
انسان کارى را میتواند نذر کند که انجام آن برایش ممکن باشد، بنابر این کسى که نمیتواند پیاده به کربلا برود، اگر نذر کند که پیاده برود، نذر او صحیح نیست.[1]
در فرض دوم فرموده‌اند:
اگر نذری غیر از نذر روزه کرده است باز هم نذرش باطل و چیزی بر او نیست.[2] ولى اگر نذر کند که روزهاى بگیرد و بدون پیش‌بینى قبلى از انجام آن عاجز شود، باید آن‌را قضا کند و اگر ممکن نشد[3] به مقدار یک مدّ طعام به فقیر صدقه بدهد.[4]
در مورد قسم خوردن هم فرموده‌اند:
قسم خوردن چند شرط دارد... از جمله: عمل کردن به قسم براى او ممکن باشد و اگر موقعى که قسم میخورد ممکن باشد و بعد تا آخر وقتى که براى قسم معین کرده عاجز شود یا برایش مشقّت داشته باشد، قسم او از وقتى که عاجز شده به هم میخورد.[5]
چند سوال از آیة الله مکارم شیرازی دام ظله:
پاسخ: اشکالی ندارد و آن را نذر ابتدائی می گویند.
پاسخ: با توجه به آیات قرآن و روایات درباره نذر و مخصوصا روایاتی که مرحوم صاحب وسایل در جلد 16 «وسایل» در باب 6 از ابواب (کتاب النذر) بیان کرده، نذرهای مقطعی و محدود مانعی ندارد ولی نذرهای سنگین و طولانی مکروه است چرا که مشکلات مهمی در زندگی ایجاد می کند.
پاسخ: این نذرها اعتباری ندارد.
پاسخ: چنانچه صیغه ی نذر را نخوانده باشید عمل به آن واجب نیست و اگر خوانده اید کافی است دهه ی عاشورا و دهه ی آخر صفر را لباس سیاه بپوشید.
پاسخ: اشکالی ندارد.
یک مسئله:
آیة الله مکارم شیرازی دام ظله: مسأله 2273- آیة الله فاضل لنکرانی ره: مسأله 2771:
نذر دو قسم است: اوّل: نذری که به صورت مشروط انجام می شود، مثلاً می گوید: چنانچه بیمار من بهبود یابد، انجام فلان کار برای خدا بر عهده من است «این گونه نذر را نذر شکر می گویند» یا اگر مرتکب فلان کار زشت شوم فلان کار خیر را برای خدا انجام خواهم داد «این گونه نذر کردن را نذر زجر گویند». دوم: نذر مطلق و آن نذری است که بدون هیچ قید و شرطی بگوید: «لله علی» یا «برای خدا بر عهده من است» که فلان کار را انجام دهم و همه این نذرها صحیح است..
پی نوشت:
[1]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 2، ص613: حضرات آیات امام خمینی(ره)، سیستانی، بهجت، مکارم، زنجانی.
[2]. همان: بنا بر فتوای آیت الله سیستانی.
[3]. حضرت آیت الله سیستانی در ادامه مطلب فرموده‌اند: و اگر ممکن نشد، احتیاط واجب آن است که یا بجاى هر روز 750 گرم غذا به فقیرى صدقه بدهد یا 5/ 1 کیلو به کسى بدهد که به جاى او آن روزه را بگیرد.
[4]. این نظریه بنا بر فتوای آیت الله زنجانی است.
[5]. امام خمینی ره توضیح المسائل (محشّی)، ج 2، ص 624.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اسلام کوئیست
اسک دین
پورتال انهار
توضیح المسائل امام خمینی، ج 2
مطالب مرتبط:
