آموزش روابط عمومی در ایران دچار ضعف و کاستی است
مهدی آرکونتن،کارشناس برتر روابط عمومی کشور در دهمین سمپوزیوم روابط عمومی می گوید: آموزش روابط عمومی در ایران دچار ضعف و کاستی است و بیشتر جنبه ذهنی دارد و قابلیت اجرایی ندارد.
به گزارش روابط عمومی، دهمین سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی با حضور رییس ایپرا (انجمن بین المللی روابط عمومی) و قرائت پیام رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام آغاز به کار کرد و طی 2 روز شاهد ارائه مقالات صاحبنظران خارجی و ایرانی بود. در نهایت آرکونتن که فارغ التحصیل رشته روابط عمومی است، براساس رأی داوران به عنوان یکی از 4 کارشناس برتر روابط عمومی کشور برگزیده شد. همین موضوع بهانه ای شد تا درباره علل این انتخاب و دیدگاه های او درباره روابط عمومی در ایران با وی به گفت و گو بنشینیم:
چرا و براساس چه شاخص هایی به عنوان روابط عمومی برتر کشور شناخته شدید؟
شاخص های برتری در امر کارشناسی روابط عمومی در این سمپوزیوم همان معیارها و شاخص های شناخته شده است. اشراف بر حوزه تخصصی روابط عمومی، نوآوری و خلاقیت، علاقمندی و استعداد در فهم و اجرای برنامه های روابط عمومی، نقش های اجرایی و گزارش عملکرد و همچنین حضور فعالانه در پیشبرد حرفه روابط عمومی، حداقل شاخص های مربوط به این برتری بوده است. هر کارشناس روابط عمومی باید از چهار مهارت ارتباطی گفتن، شنیدن، نوشتن و خواندن موثر برخوردار باشد. علاوه بر اینها، ارتباط موثر با رسانه ها و رعایت اخلاق حرفه ای نیز از نظر داوران در این گزینش دخیل بوده است. با وجود این من خود اعتقاد دارم که هنوز راه زیادی برای تبدیل شدن به یک حرفه‌ای پیش رو دارم و باید تلاش کنم همه ویژگی های حرفه ای یک کارشناس روابط عمومی را به دست آورم.
روابط عمومی را چگونه تعریف می کنید؟
روابط عمومی به نظرمن یک حرفه پیشرفته و موثر در دنیای ارتباطات و عصر اطلاعات است که از هنر و علم ارتباط و هدایت جریان اطلاعاتی برخوردار است . روابط عمومی باید اطلاعات و معلومات استراتژیک تولید کند؛ یعنی از طریق تحقیق و بررسی و مطالعه و افکارسنجی نیازهای اطلاعاتی یک سازمان و ذینفعانش را شناسایی کند و آن را به موقع، با ابزار مناسب و از طریق دسترسی تمام عیار به همه مخاطبان برساند تا آنان برای بهتر زیستن و استفاده از کالاها و خدمات مورد نیاز تصمیم بگیرند. بنابراین روابط عمومی مدیریت ارتباطات سازمانی برای ایجاد جریان های اطلاعاتی به سود متقابل موسسات و مشتریان آنهاست.
آیا روابط عمومی ها در ایران از چنین ویژگی هایی برخوردارند؟
روابط عمومی در کشور ما هنوز به مرحله حرفه ای گرایی نرسیده است. ما هنوز الگوهای تبلیغاتی را ترجیح می دهیم. این امر به دلیل این است که منافع کوتاه مدت برای بسیاری از مدیران اولویت دارد. تبلیغات باید پشت سر روابط عمومی حرکت کند. اینها هر دو به هم نیاز دارند. روابط عمومی زمینه ارتباط و اعتماد را فراهم می کند و پس از این که تصویر مثبت موسسه در افکارعمومی تثبیت شد، آنوقت زمان فعالیت تبلیغی است.
- آیا تبلیغات و روابط عمومی بدون وجود زمینه های عمل مثبت می توانند موفق باشند؟
من سوال شما را با یک سوال دیگر جواب می دهم. آیا شرکت های معتبر دنیا اعتبارشان را از طریق شعار و تبلیغ و ادعا به دست آورده اند؟ پاسخ این سوال آنقدر بدیهی است که فکر نمی کنم کسی در منفی بودن آن شک کند. همه موسسات و شرکت های دنیا موفقیت خود را مدیون عمل حرفه‌ای خود هستند. کالاهای استاندارد و برخوردار از خلاقیت های صنعتی و مزیت رقابتی جای خود را بازمی کنند و مشتریان را به دنبال خود می کشند. اگر می بینیم که برای دریافت یک کالای جدید مردم صف می کشند، این نشانه عمل درست مسئولان و گردانندگان و کارشناسان آن شرکت و موسسه است که کالاها و خدمات مطلوب ارائه داده اند. پس روابط عمومی ها نمی توانند معجزه کنند و باید واقعیت را گزارش کنند . بنابراین، روابط عمومی تنها ارتباط برقرارمی کند و اطلاعات و اخبار و گزارش هایی را می دهد که واقعی و عینی و درست هستند. روابط عمومی شهرت ایجاد می کند و کیفیت کالا و خدمات و خوب و بد بودن آن را تعیین می کند.
مهمترین کمبودهای روابط عمومی ها در ایران کدامند؟
به نظرمن در ایران هنوز ارزش های حرفه ای روابط عمومی به رسمیت شناخته نشده است. یعنی بسیاری از مسئولان در حرف از روابط عمومی تعریف می کنند و آن را سودمند می دانند، اما در عمل اعتقادی به این کار ندارند. پس باور نداشتن مسئولان نسبت به روابط عمومی یک کمبود مهم است. همچنین آموزش روابط عمومی در ایران دچار ضعف و کاستی است و بیشتر جنبه ذهنی دارد و قابلیت اجرایی ندارد. صاحبنظران و کارشناسان روابط عمومی در ایران هم به پای همکارانشان در دنیا نمی رسند و ضعیف ترند.
روابط عمومی ها باید متخصص باشند و از عهده کار موثر حرفه ای برآیند . جایگاه روابط عمومی‌ها در سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی مناسب نیست و همچنین هنوز تحقیق در روابط عمومی ها بسیار ضعیف است.
برگزاری این سمپوزیوم ها چه فایده هایی دارد؟
حداقل تأثیر این سمپوزیوم ها، جلب توجه مردم ومسئولان به سوی روابط عمومی است. تولید پیام و حضور کارشناسان خارجی، بحث های جدیدی را در افواه عمومی مطرح می کند، تجربه دیگران شنیده می شود، گزارش تحقیقات انجام شده به گوش همگان می رسد، صاحبنظران با حضور و سخنانشان دیدگاه های جدیدی را ارائه می دهند، رقابت ایجاد و خلاصه از فعالان قدردانی می شود. این رقابت باعث سرعت گرفتن فعالیت ها شده و قدم هایی برای پیشرفت برداشته می شود.
چه پیامی برای جامعه روابط عمومی ایران دارید؟
خوشبختانه این جامعه از یک تجربه چند دهه ای برخوردار است و صاحبنظران ما سرمایه ای بی‌نظیر به شمارمی آیند که انصافاً بر اساس آن می توان به یک شرایط مطلوب دست یافت. اما این جامعه از تفرقه و عدم انسجام رنج می برد . جامعه روابط عمومی ایران به یک برنامه عمل مشترک برای خروج از رکود نیازمند است. این برنامه جز از راه همدلی و همکاری و هم افزایی تلاش ها نه نوشته می شود و نه می تواند اجرا شود و اثربخش باشد. من به عنوان عضو کوچکی از این جامعه بزرگ همگان را به همدلی و تلاش های جمعی و همراه با همکاری دعوت می کنم تا بتوانیم انشاالله به شرایط بهتری دست پیدا کنیم.
تنظیم: هومن بهلولی
