تبیان، دستیار زندگی
این روزها خیلی از ما در انتخاب یک طراحی درست و آرامش بخش برای خانه هایمان دچار سردرگمی شده ایم . از یک سو چیدمان پر زرق و برق غربی و از سوی دیگر توجه به ریشه ها وفرهنگ ایرانی اسلامی ، در این خصوص ما را بر سر دو راهی قرار داده است .
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نقابها در خانه کنار می روند ...

مصاحبه با مهندس مهدی اصل فلاح در خصوص طراحی داخلی منازل


این روزها خیلی از ما در انتخاب یک طراحی درست و آرامش بخش برای خانه هایمان دچار سردرگمی شده ایم . از یک سو چیدمان پر زرق و برق غربی و از سوی دیگر توجه به ریشه ها وفرهنگ ایرانی اسلامی ، در این خصوص ما را بر سر دو راهی قرار داده است . به دنبال نظرسنجی برگزار شده در رابطه با میزان ایرانی بودن چیدمان منازل ما ، بخش خانه ی تبیان بر آن شد تا با گفتگو با مهندس مهدی اصل فلاح ، عضو هیات علمی دانشگاه هنر تهران به سوالات شما در این خصوص پاسخ دهد.

1.آقای مهندس همانطور که مطلع هستید کارشناسان ، امروزه برای طراحی داخلی منازل ، سبک های مختلفی را پیشنهاد می کنند . سبک هایی مثل : کلاسیک، مدرن، تلفیقی، اروپایی، ایرانی . به نظر شما اصلا انتخاب یک سبک خاص برای چیدمان منزل مساله ای حایز اهمیت است ؟

مهندس مهدی اصل فلاح

سبک ، لباس یک تفکر و رویکرد خاص به طراحی محسوب می شود و از نظر بنده تمرکز بر آن خطر سطحی نگری و نگاه صرفا استایلیستی در طراحی را به دنبال دارد. در طراحی داخلی آن چیزی که اصالت دارد کانسپت و ایده که بیانگر تفکر و فلسفه یک طرح و نیز «راه درست» حل آن صورت مسئله طراحی هستند، می باشند.

اجازه بدهید با یک مثال این مسئله رو بهتر و کامل تر باز کنم؛ تصور کنید قرار است که یک منزل مسکونی را طراحی کنیم. در مرحله اول از فرایند طراحی، باید از میان بی شمار راه هایی که برای طراحی آن منزل مسکونی وجود دارد، یک راه درست و بهینه انتخاب شود. فرض کنید که ما تصمیم می گیریم که طرح آن فضای مسکونی بیش از هر نکته دیگر، بیانگر و انتقال دهنده حس آرامش باشد.

در واقع در این پروژه طراحی، کانسپت ما «آرامش بخشی» خواهد بود. حالا بر مبنای این کانسپت باید به یک ایده اجرایی دست پیدا کنیم. با مطالعه و بررسی بیشتر درمی یابیم که استفاده از طرح های کمینه گرا، می تواند ما را در بخشیدن آرامش بیشتر به ساکنین آن فضای مسکونی، یاری رساند. بنابراین طرح کلی فضا، کف سازی، دیوارسازی، سقف سازی، نورپردازی، طراحی یا انتخاب مبلمان و الحاقات فضا و تمام فعالیت های نظیر آن ها بر مبنای راهکارهای سبک کمینه گرایی یا می نیمالیزم انجام خواهد شد. بنابراین استفاده از سبک طراحی، باید نتیجه یک فلسفه یا کانسپت غنی باشد تا اصالت لازم را داشته باشد و در غیر آن صورت ممکن است طراح را به بیراهه رهنمون سازد و منجر به طراحی یک طرح «ناهمگون» گردد. حال تصور کنید که ما در فرایند مطالعات طراحی همان پروژه ای که به آن اشاره شد، به این نتیجه برسیم که کانسپت طراحی فضا «سنت گرایی و توجه به الگوهای بومی» باشد؛ در آن صورت ممکن است که ما از راهکارهای یک سبک طراحی دیگر که تناسب بیشتری با کانسپت پروژه داشته باشد، استفاده کنیم.

«کُرسی» و «سفره غذا» به عنوان دومورد از نمونه های مبلمان سنتی مسکونی ایرانی، به خوبی از فرهنگ جمع گرای خانوادگی ایرانی در منازل مسکونی خود حکایت می کند. خانه های ایرانی همواره بر مبنای تکریم و پذیرایی ویژه از میهمان طراحی شده اند

2. پس به این نتیجه رسیدیم که ایده در طراحی از سبک مهمتر است . حال سوال دیگری که اینجا مطرح می شود این است که آیا نوع چیدمان منزل میتواند مبین روحیات و تیپ شخصیتی ما باشد و باعث آرامش یا حتی مخل آسایش روانی ما شود؟

اجازه بدهید برای پاسخ این سوال، به جمله ای از یکی از طراحان و معماران مشهور استناد کنم که" بر مبنای آن،  می توان خانه ای مسکونی را به نحوی طراحی کرد که یک زوج جوان که با عشق و علاقه ای بسیار با هم ازدواج کرده اند، در طی چند ماه از هم طلاق بگیرند!!! "این جمله به خوبی میزان تاثیرگذاری طراحی و معماری داخلی را بر زندگی انسان ها بیان می کند. انسان ها همانگونه که بر روی فضاهای مسکونی خود تاثیر گذارند، از آن ها تاثیر هم می پذیرند. اصولا از آن جا که خانه، شخصی ترین عرصه زندگی هر خانواده یا فرد است، همه نقاب ها در آن به کنار می رود و انسان ها خود واقعی خود را درآن آشکار می سازند؛ بنابراین حال و هوای منزل انسان ها، می تواند بیانگر اطلاعات بسیاری از شخصیت و سبک زندگی آن ها باشد. فضاهای مسکونی، عرصه تجلی علاقه ها، سلیقه ها  و اولویت های فردی انسان های مختلف هستند و همانند داستانی از زندگی یک خانواده یا فرد، می توان آن ها را خواند!...

3. آقای مهندس ، نکته ی دیگری که این روزها بیشتر به چشم میخورد این است که از یک سو معماری و از سوی دیگر طراحی داخلی منازل ما به سمت غربی شدن در حال حرکت است. فکر میکنید دلیل این مساله چیست و با توجه به نوع فرهنگ ما آیا طراحی غربی تبعات نامطلوبی نیز در بر خواهد داشت؟

دلیل تمایل افراد مختلف به سمت معماری و معماری داخلی غربی، آشنا نبودن مردم با الگوهای بومی مناسب در این حوزه است. بنابراین ، نیازمند تلاش بیشتری از سوی طراحان کشور خود در زمینه معرفی الگوهای بومی شایسته و درخور مردم هستیم تا بتوانند با طرح های بی شمار غربی رقابت نمایند.

4. همانطور که خود شما نیز بیان فرمودید ، خیلی از افراد علاقمند هستند که خانه ای به سبک ایرانی  داشته باشند . اما اطلاعی از شاخص های معماری و طراحی داخلی ایرانی ندارند . ممنون میشوم اگر در اینباره برایمان صحبت کنید.

خانه های ایرانی، همواره فضاهایی خانوادگی و جمع گرا بوده اند که در آن ها بر تعامل و ارتباط بین اعضای خانواده و نیز خانواده های مختلف تاکید می شده است. «کُرسی» و «سفره غذا» به عنوان دومورد از نمونه های مبلمان سنتی مسکونی ایرانی، به خوبی از فرهنگ جمع گرای خانوادگی ایرانی در منازل مسکونی خود حکایت می کند. خانه های ایرانی همواره بر مبنای تکریم و پذیرایی ویژه از میهمان طراحی شده اند. در خانه های ایرانی نور، فضای سبز و گل و گیاه و آب همواره نقشی اساسی ایفاء کرده اند. این توجه ایرانی ها به گل و گیاه آنقدر جدی بوده است که در بسیاری از منازل فضایی به نام گلخانه وجود داشته است که کم کم به دلیل آپارتمانی شدن سبک زندگی ها و کوچک شدن فضاهای زندگی، در حال منسوخ شدن است. از سوی دیگر، در خانه های ایرانی حفظ حریم شخصی خانواده همواره اهمیت بسیاری داشته است. «کوبه های درب» زنانه و مردانه که دارای صداهایی متمایز و قابل تشخیص از هم بوده اند، و نیز دالان های ورودی فضاهای مسکونی، از نمونه های هوشمندانه توجه به حریم شخصی خانواده محسوب می شوند. همچنین برخی از خانه های ایرانی در نقاط مختلف کشور، به منظور غلبه بر شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی، به لحاظ مواد و روش های ساخت، سیستم های تهویه و سرمایش و گرمایش حاوی نوآوری های قابل توجهی هستند که بسیاری از آن ها درحال فراموشی است. به لحاظ زیباشناختی نیز، هارمونی فرم ها و رنگ ها و نیز حس وحدت و نیز «پیچیسادگی»، از ویژگی های قابل توجه خانه های ایرانی به شمار می رود.

پیشنهاد بنده برای دستیابی به کانسپ های غنی طراحی، تمرکز بر سبک زندگی خانواده های ایرانی در طراحی فضاهای مسکونی است و نیز احترام به سنت ها و ریشه ها و طراحی این فضاها در راستای بیشترین تطابق عملکردی آن ها با هدف غایی شکل گیریشان. این چنین است که ما شاهد طراحی فضاهایی «درست» و «شایسته» خواهیم بود

5. دین اسلام چطور ؟ آیا در آموزه های دین ما نیز ، راهکارهایی در این خصوص بیان شده است ؟

در منابع دینی ما همواره به این نکته که خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد، اشاره شده است. بنابراین، آفرینش زیبایی در فضای زندگی، کاملا همسو با آموزه های دینی و اعتقادی ماست. همچنین در قرآن کریم، خانه به عنوان محلی برای آرامش و آسایش مومنین معرفی شده است. از سوی دیگر، حرکت و تلاش در راستای دستیابی به سعادت و خوشبختی دنیوی و اخروی انسان ها، مطلبی است که در منابع متعدد دینی به آن ها اشاره شده است و قطعا زندگی در فضایی مطلوب و ارامش بخش، می تواند به لحاظ روحی و روانی زمینه ساز خوشبختی دنیوی انسان ها شده و نیز زیرساختی را برای ایجاد پیوند عمیق و درونی با پروردگار ایجاد نماید. از منظری دیگر در توصیفات بهشت نیز می توان تجسمی از فضاهای زندگی مطلوب را ملاحظه نمود. آنجا که از فضاهایی دلباز و فراخ، شاد و روشن، سایه های لذت بخش و نهرهای روان و درختان زیبا سخن گفته شده است.

6. استاد ، بعضی از مردم تصور میکنند برای داشتن فضایی مطلوب در منزل لزوما متحمل هزینه ی سنگینی خواهند شد بنابراین تن به تغییر نمیدهند . نظر شما درینباره چیست ؟

ایجاد تغییر در فضاهای مسکونی به مدد سلیقه و هنر با کمترین هزینه نیز امکان پذیر است. این مسئله بیشتر از اینکه به پول وابسته باشد، به ذوق و نگاه طراحانه و هنرمندانه وابسته است. البته بدیهی است که برای انجام پروژه های طراحی داخلی خاص و منحصربفرد، به دلیل استفاده از مواد خاص و روش های اجرایی ویژه، به صرف هزینه های بیشتری نیاز است.

7. بسیار خوب ، به عنوان آخرین سوال بفرمایید با توجه به شرایط روز و فرهنگ خاص ایرانی – اسلامی ما ، پیشنهاد شما به عنوان یک کارشناس برای طراحی خانه ی آرام و راحت چیست ؟

کرسی

با ریشه شناسی در می یابیم که کلمه سکونت از سکن به معنای آرامش و آسایش درونی مشتق شده است. تعریف آرامش برای هر فردی می تواند متفاوت باشد و این مسئله بسیار وابسته به شخصیت و سبک زندگی یک فرد است. برخی افراد در یک فضای پر از هارمونی و کمینه گرا چنین حسی را تجربه می کنند، در حالیکه برخی دیگر ممکن است در یک فضای پر از تضاد و دارای پیچیدگی، آن را دریابند. به طور خاص، پیشنهاد بنده برای دستیابی به کانسپ های غنی طراحی، تمرکز بر سبک زندگی خانواده های ایرانی در طراحی فضاهای مسکونی است و نیز احترام به سنت ها و ریشه ها و طراحی این فضاها در راستای بیشترین تطابق عملکردی آن ها با هدف غایی شکل گیریشان. این چنین است که ما شاهد طراحی فضاهایی «درست» و «شایسته» خواهیم بود. فضاهایی که بیشترین تناسب با هدف نهایی خود که آفرینش تجربه های لذت بخش زندگی برای افراد است، را دارا خواهند بود.

زینب محسنی نیا

دانشجوی دکتری شهرسازی

بخش خانه تبیان


مطالب مرتبط :

چه قدر خوب است...

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.