راهکارهای عملی ترویج حجاب
طهارت و پاکدامنی، اصلی محوری در بینش اسلامی است و اسلام برای طهارت روحی و عفت عمومی، ارزش زیادی قائل است.
برخی از راهکارهای عملی ترویج حجاب عبارتند از:
1. آموزش حجاب در مدارس
مدارس، مراکز تعلیم و تربیت و تزکیهاند. آموزش عملی احکام دینی، بخشی از وظایف معلم و دانشآموز را تشکیل میدهد. توصیه، بدون تعلیم و تربیت، پوشش دینی را به دستوری خشک و تحمیلی مبدل میسازد، ولی توصیهی همراه با معرفت، پذیرش آن را آسان میکند. معرفت به حجاب، ضامن اجرا و دوام آن است. آنگاه که پوشش دینی در محیطهای اجتماعی و پس از پایان تحصیلات، به شکل فرهنگ پذیرفته شده درآید، رسمیت علمی پیدا میکند.
2. تشویق
این اصل در تربیت آدمی، کاربرد فراوان دارد. ماهیت تشویقها متفاوت است و میتواند بار عاطفی، مالی، تشریفاتی، شغلی، سیاسی، عملی و امثال آن داشته باشد که در ترویج فرهنگ حجاب، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. اگر فردی نیازمند نوعی تشویق نباشد، باید از نوعی دیگر بهره بگیریم. احترام لازم و محسوس مردم به بانوان با حیا و با حجاب جامعه، سبب ترویج فرهنگ حجاب خواهد شد. همانطور که برخورد منفی با زنان بیحجاب نیز میتواند عاملی بازدارنده بهحساب آید؛ با این شرط که حد و اندازه آن را باید رعایت کرد تا به لجاجت نینجامد.
3. فعالیتهای علمی، فرهنگی و هنری
انتشار نشریه و کتاب، تشکیل میزگردهای ادبی، فراخوانی مقاله، تعیین موضوع حجاب برای انشا و پرسش مهر، بهکارگیری هنرهای تصویری، مسابقات فرهنگی و … آثار مثبتی دارند. تولید برنامهها و فیلمهای مفید و آموزشی نیز در رادیو و تلویزیون، اثری فراگیر دارد. رعایت کامل پوشش دینی بانوانی که در فیلمهای سینمایی و تلویزیونی بازی میکنند، یا عکسی که با پوشش اسلامی در صفحات مطبوعات به چاپ میرسد، آثار مثبتی دارد، چنانکه پوششهای غیرشرعی نیز آثار زیانبار و گستردهای بر فرهنگ جامعه میگذارد.
اساساً حضور زنان پوشیده در صحنههای مختلف جامعه، آثار مثبت و چشمگیری در همگانی کردن فرهنگ حجاب اسلامی در جامعه دارد. پخش آیات، روایات و کلمات حکمتآمیز و تصاویر الهامبخش دربارهی حجاب در محیطهای عمومی، تابلوهای شهری و محیطهای مناسب دیگر نیز به تقویت این فرهنگ خواهد انجامید.
4. تقویت فرهنگ غیرت
بیتردید، زنان با هر تفکر و عقیدهای، به نظر و سلیقهی همسران خود در انتخابهای خویش از جمله لباس و وضع ظاهری توجه میکنند. از این رو، غیرتمندی مردان در نوع پوشش آنها، نقش بهسزایی دارد. با توجه به این واقعیت، ترویج فرهنگ غیرت در میان مردان، به ترویج و تحقق پوشش دینی در جامعه کمک میکند. خداوند در قرآن کریم میفرماید:
زنان با هر تفکر و عقیدهای، به نظر و سلیقهی همسران خود در انتخابهای خویش از جمله لباس و وضع ظاهری توجه میکنند.
«ای کسانی که ایمان آوردهاید، خود و خانوادهی خویش را از آتش دوزخی که هیزمش از مردم و سنگ خاراست، حفظ کنید.» پیامبر اکرم (ص) میفرماید: «خداوند بینی هر یک از مومنانی را که غیرت نمیورزند، به خاک میمالد.» ایشان در سخنی دیگر، غیرت را از ایمان میداند.
5. نظارت بر رسانههای جمعی
رسانهها، بهویژه صداوسیما، در ساختار فرهنگ اجتماعی مردم، نقش مهمی دارند و میتوانند با نوع برنامههای خود، آنان را به فساد یا صلاح بکشانند. کمترین تسامح در اعطای امتیاز کار فرهنگی جهت راهاندازی موسسههای هنری، نمایش تئاتر و فیلم و انتشار روزنامه، مجله و کتاب، به نفوذ فرهنگ بیگانه و ابتذال اخلاقی میانجامد. شرط پوشش دینی در تهیه و خرید فیلمها و برنامههای تلویزیونی، ضرورتی انکارناپذیر است.
6. فعالیت قوای سهگانه
تصویب قوانین جامع و دقیق در این زمینه در مجلس شورای اسلامی و عمل کردن بدون تساهل و تسامح قوهی قضاییه به قوانین یاد شده، سبب میشود فرهنگ حجاب ترویج یابد. قوهی قضاییه، سهمی مهم در حفظ سلامت جامعه دارد و اوضاع اخلاقی جامعه، کارنامهی گویای این دستگاه است. نظارت جدی و دل سوزانهی مسئولان دولتی بر محیطهای تحت نظارت آنها نیز از جمله عوامل ترویج حجاب و پیشگیری از بدحجابی در ادارات دولتی است.
7. احیای امربهمعروف و نهی از منکر
پس از تقویت ریشههای حجاب، شناخت معروف و اجرای امربهمعروف و نهی از منکر، تأثیر بهسزایی در کنترل اجتماعی دارد. امرونهی دینی، تکلیف عمومی است. زن، ناموس جامعه اسلامی است و همه باید در حفظ این گوهر الهی بکوشند. جامعهی دینی، هیچگونه تساهل و تسامحی را در این راستا برنمیتابد. بیاعتنایی در این راه، پسندیده نیست ولی وسواس و بدگمانی هم کارساز نخواهد بود. مبنای طهارت و تقوا، تربیت و ایمان است. اگر فقط ترس، پشتوانهی پرهیز باشد، درجایی که چنین ترسی نیست، شخص از ارتکاب محرّمات پروا نخواهد داشت. پیامد چنین فضایی، ایجاد نفاق و دو رنگی و دوگانگی در معاشرت و پوشش و رفتار خواهد بود.
8. معرفی الگوهای تازه در پوشش
یکی دیگر از عوامل مهم، تعریف درست از پوشش متناسب با سن و شرایط کاری بانوان است. الگویی که با رعایت معیارهای شرعی، آزادی عمل بیشتری را برای زنان مسلمان فراهم آورد. افزون بر این، با معرفی الگوی پوشش و تنوع دادن در آن، میتوان تا حدود زیادی به نیازهای بانوان پاسخ داد.
فرجام سخن
از آنچه گذشت درمییابیم که طهارت و پاکدامنی، اصلی محوری در بینش اسلامی است. اسلام برای طهارت روحی و عفت عمومی، ارزش زیادی قائل است. تشریع برخی احکام مانند حجاب، برای پیشگیری از تحریک جنسی است که با بهرهگیری از پوشش مناسب بدن و خودداری از رفتارهای تحریکآمیز در مقابل نامحرم، محقق میشود.
در حقیقت، عفاف، امری درونی است. اگر عفاف بر روح کسی حاکم باشد، در رفتار و گفتار و نوع پوشش او تأثیر میگذارد و از میزان تحریکش خواهد کاست. چون سود و زیان عفاف، متوجه کل جامعه است، تمام بهای آن را نباید زنان بپردازند، بلکه مردان نیز باید از هر نوع رفتاری که بهنوعی موجب تحریک جنسی است، خودداری کنند. همچنین اگر برخی افراد، حجاب و پوشش اسلامی را رعایت کنند و شماری دیگر بدان بیاعتنا باشند، بر روحیهی مردم اثر منفی میگذارد. کسانی که مسلمانی آنها مبتنی بر ایمان و منطق قوی نیست، بهتدریج، قیود شرعی را یکی پس از دیگری کنار مینهند و هویت و شخصیتشان را از دست میدهند. چون شخصیت جدید نیز با ساختار وجودی آنها بیگانه است. دچار بیهویتی میشوند.
از این رو، تجاهر به فسق و تظاهر به گناه، گناه مضاعفی است. گناه آشکار از حالت فردی و حوزهی خصوصی بیرون میآید و جنبهی اجتماعی پیدا میکند و آثار منفی آن دامنگیر دیگران نیز میشود، زیرا چنین شخصی با کارش، دیگران را به گناه، دعوت و تشویق میکند. در این میان، حکومت اسلامی، در راستای عمل به وظیفهی خود در ایجاد محیط سالم برای رشد مادی و معنوی جامعه، باید از گناه آشکار جلوگیری کند. اگر روح توحید و خداباوری بر آدمی حاکم شود، با حفظ ارزشها و اصالتها، فرد و جامعه اصلاح خواهند شد و مردم، خدا را حاضر و ناظر بر رفتارهای خود خواهند دید.
منبع: وبلاگ حجاب برتر (چادر)