تبیان، دستیار زندگی
فرزند اخوان ثالث : انتشار سند برای من هم تازه بود/ ارتباط پدرم با آیت الله خامنه ای ارتباط مشخص و واضحی است؛و در آخر یادداشت رضا اسماعیلی در خصوص دست نوشته اخوان ثالث.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

همدلی اخوان با رهبر انقلاب در دفاع از شعر

فرزند اخوان ثالث : انتشار سند برای من هم تازه بود/ ارتباط پدرم با آیت الله خامنه‌ای ارتباط مشخص و واضحی است.

فرآوری: زهره سمیعی- بخش ادبیات تبیان
مهدی اخوان ثالث

زرتشت اخوان ثالث پسر مرحوم مهدی اخوان ثالث شاعر نام آشنای معاصر در گفت‌وگویی، درباره انتشار سند و شعری منتشر نشده از مرحوم پدرش در دفتر شخصی رهبر انقلاب گفت: به هر حال سند و شعر مهمی منتشر شد و برای من هم متن سند تازه بود.

وی افزود: هر چند می‌دانستم چنین شعر و سندی باید در دفتر رهبر انقلاب وجود داشته باشد اما محتوا منتشر نشده بود، ما آن را در دست نداشتیم و آن را در کنار دیگر مجموعه مقالات مرحوم پدر در کتابی منتشر خواهیم کرد.

دست‌نوشته اخوان ثالث

اخوان ثالث درباره ارتباط پدرش با مقام معظم رهبری اظهار داشت: این ارتباط ، ارتباط خیلی مشخص و واضحی است و همه درباره آن می‌دانند نیازی به توضیح من ندارد.

مدیر انتشارات زمستان در پاسخ به این سوال که با توجه به اطلاع شما از وجود چنین شعر و سندی در دفتر رهبر انقلاب، آیا گمان می‌کنید شعر و سند منتشر نشده دیگری هم در دفتر ایشان وجود داشته باشد، گفت: چنین گمانی ندارم و فکر نمی‌کنم شعر و سند دیگری از پدم وجود داشته باشد.

دست‌نوشته اخوان ثالث

وی افزود: اطلاع ما از وجود چنین سندی به اظهارات خود پدر باز می‌گردد که یکی دو جا در این باره صحبت کرده است و مشخصا به خاطر دارم که در مقدمه یکی از کتاب‌هایش درباره این ماجرا توضیح داده است.

اخوان ثالث در پاسخ به این سوال که در مقدمه چه کتابی این ماجرا شرح داده شده، گفت: درباره نام کتاب حضور ذهن ندارم اما پدر گاهی در مقدمه کتاب‌هایش به نکاتی اشاره می‌کرد که به خود کتاب چندان ربط نداشت مثلا در مقدمه کتاب بدعت‌ها و بدایع نیما یوشیج، درباره شهریار و شعرش صحبت کرده است.

دست‌نوشته اخوان ثالث

وی افزود: در مقدمه یکی از کتاب‌ها هم به دیدار با آیت الله خامنه‌ای اشاره کرده که در دفتر او یک یادداشت نوشتم. این قسمت را خوب به خاطر دارم که نوشته برای کسی که به شعر کلاسیک علاقه داشت یک شعر نو نوشتم.

یادداشت رضا اسماعیلی( شاعر) در خصوص دست‌نوشته اخوان ثالث

همدلی اخوان با رهبر انقلاب در دفاع از شعر شکوهمند پارسی

به مناسبت سالگرد درگذشت مهدی اخوان ثالث (م . امید) پایگاه اطلاع‌رسانی‌ مقام معظم رهبری دست‌ نوشته ای از زنده یاد اخوان را که در سال 1341 در دفتر یادداشت مقام معظم رهبری نوشته شده، منتشر کرده است. چاپ این دست نوشته توسط شاعری صاحب سبک و توانمند (در هر دو عرصه شعر کلاسیک و نو) از چند نظر حائز اهمیت است که اجمالا به آنها اشاره می شود.

اخوان به نیکی دریافته بود که شعر نیمایی در جامعه تثبیت نخواهد شد مگر آن که همراهی و حمایت بزرگان شعرشناسی چون مقام معظم رهبری را به همراه داشته باشد. این نامه نیز با همین قصد و نیت نوشته شده است.

اخوان تعمدا شعر اصلی یادداشت تقدیمی خود به مقام معظم رهبری را به سبک و سیاق نیمایی نوشته و در توضیحات نسبتا مبسوطی در خصوص شعرهای ارسالی گفته است: «در سِفینه‌‌ها و دفترهائی ازین قبیل که دوستان و آشنایان یا دوستداران شعر من‌جمله نزد من هم می فرستند تا یادگاری در آنها بنگارم ، غالبا اگر اهل شعر نو و اسالیب جدید باشند ، غزل و رباعی می نویسم و ازین قبیل ، اما اگر اهل شعر کهن باشند ازین گونه شعرهای جدید می نویسم، تا تنوعی به دفتر داده شده باشد. در دفتر شما حبیب شفیق آقای خامنه ای که همین تازگی به افتخار [آشنائی] با آن عزیز نائل آمده‌ام از هر دو نوع نگاشتم و مختصر شرحی نیز در خصوص قالب این قطعه صبوحی برافزودم تا یادگار کامل تر باشد و بعضی نا آشنایان این شیوه که احیاناً این دفتر به دستشان می افتد به توضیحی نیاز نداشته باشند و دانسته باشند که شعر نو هم پر بی قاعده نیست و دشنام لایق بعضی «آثار خزعبل موسوم به نو» را بر آشنایان اهل نثار نکنند!»

چنین به نظر می رسد که توضیحات اخوان در باره اسلوب شعر نیمایی بر مبنای ضرورتی قلمی شده است. اخوان به نیکی دریافته بود که شعر نیمایی در جامعه تثبیت نخواهد شد مگر آن که همراهی و حمایت بزرگان شعرشناسی چون مقام معظم رهبری را به همراه داشته باشد. این نامه نیز با همین قصد و نیت نوشته شده است. ذکر این نکته نیز ضروری ست که گفته شود اخوان خود در آغاز – به دلایلی - قصد همراهی با نیما را نداشت ولی در ادامه به نیما و راه او مومن شد و در نتیجه تمام تلاش خود را برای تثبیت جایگاه شعر نیمایی در جامعه ادبی به کار برد. نگارش این نامه نیز بنا بر همین ضرورت و برای همنوایی با بنیانگذار شعر نو صورت گرفته است. اخوان چون از ذائقه ادبی مقام معظم رهبری و گرایش او به شعر اصیل سنتی آگاهی داشت، این نامه را به قصد حمایت از نیما و برائت از مقلدان بی سواد شعر نیمایی قلمی کرده است. چرا که او از این حقیقت آگاه بود که نیما مخالفان زیادی دارد.

همین مخالفت‌ها نیز باعث شد که نیما به مدت 25 سال در مهجوری و گمنامی به سر برده و از سوی عوام و خواص مورد تمسخر، تحقیر و بی‌مهری قرار گیرد. نکته دیگری که در دست نوشته اخوان قابل تامل است، تعلق خاطر شدید او به شعر اصیل سنتی و اعتراف مجدد به پایبندی خود به این شیوه از سرایش است. بر کسی پوشیده نیست که اخوان ریشه در ادبیات اصیل و شعر شکوهمند پارسی دارد و حمایت او از نیما نیز به خاطر آن است که نیما را مومن به اسلوب شعر اصیل پارسی و خدمتگزار ادبیات می داند. تعلق خاطر اخوان به شعر شکوهمند پارسی و نگارش یک رباعی در ادامه دست نوشته به نوعی همدلی و همنوایی با بزرگانی چون مقام معظم رهبری است که پاسداری از اصالت های ادبی و شعر بالنده پارسی را برای حفظ هویت دینی و ملی بر خود تکلیف می دانند. اخوان با مزین کردن دست نوشته خود به این رباعی ، به هم جبهه بودن خود با مقام معظم رهبری در حوزه پاسداری از گنجینه گرانسنگ شعر و ادب پارسی اذعان کرده است .

وی با اعلام تعصب و تعلق خاطر خود به شعر شکوهمند پارسی، از جماعت بی سوادی که با پنهان شدن پشت سر نیما و قالب کردن توهمات بیمارگونه خود به نام شعر نو قصد ضربه زدن به شعر و ادب پارسی را داشتتند، هوشمندانه اعلام برائت کرده است. از جماعتی که می توان نام آنها را «متشاعران فرصت‌ طلب» یا «مقلدان صورتی» گذاشت .


منبع: فارس