واکنش های آمریکا به فتوای رهبری

گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی و بهانه جویی های دیگر بارها سبب شدند تا غرب بخواهد در برنامه هسته ای ایران خلل ایجاد کند که این بر خلاف عملکرد و اهداف ما در این زمینه می باشد.  ما همواره ثابت کرده ایم که از این انرژی استفاده صلح آمیز داشته و خواهیم داشت، در مقابل طرف های غربی در عملکرد خود و هم پیمانانشان اثبات کرده اند که بدترین نوع استفاده را از این فناوری داشته اند و خواهد داشت از بمب های استفاده شده تا بمب های ذخیره شده در انبارهایشان. اما نه تنها هیچ گاه این مسئله را به روی خود نیاوردند و در مقابل رفتارهای خود سکوت کرده اند بلکه مدام موضوع را بر عکس جلوه داده و ایران را به ساخت سلاح هسته ای متهم می کنند البته این بهانه ای بیش نیست همانطور که رهبری بیان داشتند آنها از ایران اسلامی می ترسند نه هسته ای و این بهانه جویی ها نیز در جهت مانع تراشی و اخلال در پیشرفت های هر روزه انقلاب اسلامی است. در صورتی که حتی اگر این مورد هم رفع شود یقینا این کشورها برای دست یابی به منظور خود بهانه های دیگری چون بحث حقوق بشر و تروریسم! و... را مطرح خواهند کرد.

ما بارها ثابت کرده ایم که با اینکه به غرب به عنوان طرف مذاکره کننده خوش بین نیستیم  اما برای و در مواضع و اثبات عملکرد خود حسن نیت داشته ایم مانند بازدید های مختلف ماموران آژانس از تاسیسات هسته ای اما همه این موارد به اندازه فتوای مقام معظم رهبری دراینباره اثر گذار، محکم و دارای اهمیت نبوده است. رهبری بارها تاکید داشته اند که ایران در آرمان ها، اهداف و... خود به دنبال استفاده صلح آمیز از این انرژی است. در این زمینه فتوای ایشان مهر تاییدی براین موضوع بوده است. مقام معظم رهبری در بیانات خود در دیدار با رئیس و مسئولان سازمان انرژی اتمی و جمعی از دانشمندان هسته‌ای کشور گفته بودند که: «ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست، زیرا جمهوری اسلامی ایران، از لحاظ فکری، نظری و فقهی داشتن سلاح هسته‌ای را گناه بزرگ می‌داند و اعتقاد دارد، نگهداری چنین سلاحی نیز بیهوده، پرضرر و پرخطر است.»

این فتوا نه تنها یک تعهد محکم سیاسی است  و فراتر از سایر تعهدها است بلکه گفتمان جدیدی در ادبیات و روابط بین الملل است که یک فتوای دینی  به تاثیر گذاری و شکل یک زبان دیپلماتیک در مذاکرات هسته ای  تبدیل شده است. این موضوع را در بعد بین الملل خود در واکنش و اظهارات غربی ها بارها شاهد بودیم که به چند نمونه آن اشاره می کنیم

اوباما چند بار به این موضوع اشاره داشته  و گفته است: «اگر موضوع آن طور باشد که رهبر ایران گفت که تولید سلاح اتمی غیراسلامی است و ایران علاقه ای به تولید تسلیحات هسته ای ندارد، پس باید یک راه عملی قابل تایید برای تضمین دادن به جامعه جهانی وجود داشته باشد، که ایران در پی (تولید سلاح هسته ای) نیست تا این مشکل حل شود.»

رجب طیب اردوغان نیز در دیدار ی با هیلاری کلینتون، بر لزوم باور بیانات آیت الله خامنه ای درباره حرام بودن سلاح هسته ای تاکید کرده بود. اردوغان به کلینتون گفته است: "در دیدار با آیت الله خامنه ای، ایشان حرام بودن سلاحهای هسته ای را گوشزد کردند و فرمودند که ایران قصد ساخت سلاح هسته ای ندارد. ما باید این سخنان را باور نماییم".

جان كری، وزیر امور خارجه آمریكا هم در كنفرانس خبری اخیر خود در وین ٦ اعلام كرد:" ما فتوای ایت الله خامنه ای در مورد برنامه هسته ای را بسیار جدی گرفته ایم" که علی اکبر ولایتی به این اظهارات کری اخیر گفته است: "  آمریکایی ها اگر می خواهند از این مذاکرات سرشکسته بیرون نیایند باید به حقوق حقه جمهوری اسلامی ایران اعتراف کنند. اگر چنین کاری کردند ایران به حقوقش می رسد و آمریکا و متحدینش از این مذاکرات شکست خورده بیرون نمی آیند ولی اگر به مانند گذشته بخواهند به روی اموری پافشاری کنند که هیچ مبنا و وجهه قانونی ندارد اینکه برای نمونه بگویند مدت قرنطینه طولانی باشد و ایران فقط در مرحله آزمایشگاهی کار بکند مورد قبول ایران نیست".

این نمونه ها نشانی از قدرت این فتوا در مسائل هسته ای و تاثیر گذاری آن دارد اما در  داخل نیز شخصیت های  سیاسی بر اهمیت این فتوا تاکید کرده اند از جمله هاشمی رفسنجانی در اینباره گفته است: " همانطور که بارها تاکید کرده‌ایم فتوای حرام بودن سلاح هسته‌ای از سوی رهبری معظم انقلاب بالاتر از هر تعهد سیاسی است" سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز جایی با اشاره به مواضع ایران در خصوص خلع سلاح و اشاعه سلاح های هسته ای در مذاکرات استانبول 2 در اینباره می گوید: "نگاه سازنده ای ایران به این موضع دارد به شدت مورد استقبال طرف مقابل قرار گرفت به خصوص فتوای مقام معظم رهبری در مورد حرمت سلاح های هسته ای را تقریبا تمام شش کشور بر اهمیت آن تاکید داشتند و آن را بسیار ارزشمند دانستند و این یک ظرفیتی ایجاد می کند برای اینکه همکاری هایی برای خلع سلاح جهانی و جلوگیری از اشاعه سلاح های هسته ای شکل بدهد"

چند نکته مهم

درباره اهمیت موضوع فتوای مقام معظم رهبری و نگاه دینی و فقهی ایشان به مسئله هسته ای ذکر چند نکته اساسی ضروری است؛

1-ورود مباحث فقهی و مذهبی به مسائل سیاسی و بین المللی، برخلاف بسیاری از تحلیل های رئالیستی و نورئالیستی در سیاست بین الملل که اساسا مبتنی بر تئوری های مادی و چهارچوب های حقوقی هستند و بهایی برای ضمانت های اجرایی اخلاقی و دینی قائل نیستند، می تواند دریچه جدیدی را برای تحلیل و بررسی مسئله هسته ای کشورمان می بگشاید.

به هر حال، از آنجا که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک حکومتی دینی مطرح است، بنابراین در هر نوع تلاشی برای ارزیابی برنامه هسته‌ای ایران، درک نقش مذهب در عرصه سیاسی این کشور دارای اهمیتی بنیادین است. با این وجود، تاکنون در اغلب ارزیابی‌ها این عامل نادیده انگاشته شده است. لذا هرگونه تحلیل و بررسی درباره برنامه هسته‌ای ایران باید شامل بررسی ارزش‌ها، اعتقادات و دکترین‌های مذهبی باشد که به عرصه سیاسی جمهوری اسلامی شکل می‌بخشند و بی تردید تأثیر تعیین کننده‌ای در تصمیمات هسته‌ای ایران دارند.

2-هر تحلیلی که مدعی واقع بینی و جامعیت در بررسی و ارزیابی مسئله هسته ای ایران است نمی تواند نسبت به اهمیت فتوای مرجعیت شیعه در جامعه اسلامی و الزامات ناشی از آن بی تفاوت باشد. از اینرو فتوای مقام معظم رهبری در پرتو مجموعه تفکرات نظام شیعی قابل درک و فهم است. بر همین اساس تحلیلگران غربی نباید چنین حکمی را به مثابه یک نظریه پردازی از سوی یک متفکر یا فیلسوف سیاسی در نظر بگیرند. چرا که حکم بر غیر انسانی بودن و حرام بودن تسلیحات کشتار جمعی تعریفی برآمده از نظریات فردی یک شخص نیست بلکه فتوای مرجعیت شیعه مبتنی بر پشتوانه های اعتقادی و سنت فکری اسلامی است که بیش از 1400 سال قدمت دارد و به مانند دستورات الهی از ضمانت های اجرایی اخلاقی و دینی برخوردار است.

اتفاقا همین موضوع  نقطه   افتراق فکری ما و غربی ها محسوب شود.

3- نباید فراموش کرد که ظرفیت های و پتانسیل های قابل توجهی که در مذهب تشیع و به طور کلی معرفت اسلامی وجود دارد در عرصه دیپلماسی عمومی دارای کارآمدی خواهد بود و یقینا بهره وری از این ظرفیت ها در عرصه دیپلماسی عمومی در کوتاه مدت قابل دستیابی نیست. با وجود اینکه بحث حرمت تسلیحات کشتار جمعی توسط مقام معظم رهبری از سالها پیش اعلام شده است، اما شاید پرداختن به این موضوع از سوی محافل مذهبی و سیاسی جمهوری اسلامی در موقعی دیرهنگام صورت می گیرد. بباید گفت که اهمیت سیاسی فتوای رهبری و ظرفیت های نهفته در آن تاکنون نادیده گرفته شده و اساسا در زمینه نظریه پردازی و تشریح ارزشهای اسلامی در رابطه با مسائل سیاسی روز بسیار ضعیف عمل شده است، وگرنه باید شاهد انتشار مقالات علمی بسیاری در خصوص ارزش سیاسی و علمی حکم مقام معظم رهبری در مورد تسلیحات هسته ای از سوی علما و اندیشمندان کشورمان می بودیم تا نیازی به تشریح این موضوع از سوی نخست وزیر ترکیه برای مقامات غربی نباشیم.

رسانه و نهاد های دیپلماسی ما باید هر چه بیشتر درباره  حق مسلم ایران در این زمینه، صلح آمیز بودن فناوری هسته ای، ایران تناقضانت رفتاری و گفتاری غرب ها، موضوع فتوای رهبری  و اثرگذاری آن در جهت بالا بردن ظرفیت افکار عمومی جهانی فعالیت داشته باشند.

بخش سیاست تبیان

مطالب مرتبط:

تحریمهابه انرژی هسته ای مرتبط نیست

گزارش ضد ایرانی آژانس اتمی؟!

اختلافات ظریف و اشتون چیست؟