شب قدر شب بیدار شدن است، نه بیداری کشیدن

یادش بخیر آن روزها که بیشتر آموخته هامان تجربه‌ی پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها بود. یادش بخیر آن شب‌ها که همه فانوس در دست می‌گرفتند و برای شب زنده داری به مساجد محل می‌رفتند. یادش بخیر آن روزها که مادر بزرگ‌ها بهترین معلم دختران بودند و پدر بزرگ‌ها پشتوانه‌ی پسران. یادش بخیر آن شب‌ها که از قدر و منزلت می‌گفتند؛ اگر ناخواسته خطایی می‌کردیم چشم انتظار شبی می‌نشستیم که می‌دانستیم در لحظه‌هایش هیچ دستی از درگاه حق نا امید بر نمی‌گردد.

حالا، این روزها همان قدر و منزلت و عشق را منتقل کردیم به نسلی که نسل مدرن و ارتباطات است. نسلی که متجدد شدند؛ اما با همان دل آکنده از عشق، همان خلوص و انتظار...

در حدیثی از پیامبر (ص) می‌خوانیم که:

حضرت موسی (ع) به خدا عرض کرد: «خدایا مقام قربت را خواهانم. » پاسخ آمد: *قرب من در بیداری شب قدر است. *

عرضه داشت: «پروردگارا، رحمتت را خواستارم.» پاسخ آمد: *رحمت من در ترحّم بر مساکین در شب قدر است. *

گفت: «خدایا، جواز عبور از صراط می‌خواهم.» پاسخ آمد: *رمز عبور از صراط، صدقه در شب قدر است. *

عرض کرد: «خدایا بهشت و نعمت‌های آن را می‌طلبم.» پاسخ آمد: *آن، در گرو تسبیح گفتن در شب قدر است*.

عرضه داشت: «پروردگارا، خواهان نجات از آتش دوزخم. » پاسخ آمد: *رمز نجات از دوزخ استغفار در شب قدر است. *

در پایان گفت: «خدایا رضای تو را می‌طلبم.» پاسخ آمد: *کسی مشمول رضای من است که در شب قدر، نماز بگذارد. * (کتاب دقایقی با قرآن، قرائتی)

آری، شب قدر، شبی است که صبحش آفتاب آسمان بدون شعاع طلوع مى‏كند و هواى روزش معتدل است هر چند در تابستان باشد.

در منهج الصادقین در تفسیر سوره ((قدر)) از پیامبر خدا (ص) روایت شده که فرمودند: «هر کس شب قدر را احیا دارد و مۆمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامى گناهانش آمرزیده می‌شود.»

زمانی که به دهه آخر ماه مبارک نزدیک می‌شویم و به یاد شب قدر می‌افتیم دلمان فرو می‌ریزد و با خود زمزمه می‌کنیم: «آخر چه شبی است این شب؟» حتماً می‌دانید که قدر معانی متعددی چون قدرت، تقدیر و اندازه گیرى دارد. شب قدر بر طبق بیان قرآن کریم نامی است برای شبی که در آن قرآن بر پیامبر (ص) نازل شد. شبی که عالم به معنای بی نهایت، آنقدر فرود آمد تا توانست پا به عرصه عالم این جهان گذارد و با آن پیوند خورد. خداوند در سوره قدر می‌فرماید: «إِنَّا أَنزَلْنَهُ فى لَیْلَةِ الْقَدْرِ» ما این قرآن را در شب قدر نازل کردیم.

شب قدر را از آن رو «قدر» نامیده‌اند که پروردگار در آن شب حوادث یک سال را تقدیر و اندازه‏گیرى می‌کند. بدین معنا که زندگى، مرگ، رزق، سعادت، شقاوت و نیکبختی را از آن شب تا شب قدر سال آینده مشخص می‌سازد. در این شب فرشتگان گرداگرد بندگان مخلص خدا می‌گردند. در این شب خیر و شر، طاعت و معصیت، مرگ و زندگی و روزی یک سال هرکس مسجل می‌شود.

در شب قدر، همه کنار یکدیگر متحد می‌نشینند. فقیر و غنی مشخص نمی‌شود؛ همه قرآن بر سر می‌گیرند و دست سوی معبود به آسمان بلند می‌کنند. همه با هم برابر و برادرند، همه با هم یک‌صدا می‌شوند و «الهی العفو» می‌گویند. کودکانی که شب‌های پیش از آن خواب را بهترین ترانه هستی می‌دیدند حالا بیدارند...

آری، شب قدر شب بیدار شدن است. هیچ کس قصد خوابیدن ندارد؛ همه می‌خواهند تا خود را در درگاه خدا ایمن کنند و شیطان را از خویش دور سازند. گویی کره خاکی نیز در چنین شبی از خواب رخت بر بسته است. صف مساجد و حسینیه‌ها هم که دیگر جای صحبت ندارد؛ کودکان خوب می‌دانند باید با دل پاکشان دعا کنند. دختران با چادر و پسران با پیراهن‌های مشکی در صف اول می‌نشینند و همراه بزرگ‌ترها دعای جوش کبیر را زمزمه می‌کنند. بعضی از دانش آموزان هم در دل یاد درس هدیه‌های آسمان و معلم خود می‌افتند که از شب قدر برایشان گفته و التماس دعا خواسته بود.

مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مریم عرفانیان