فرشتگان در انتظار قیام امام زمان

از روایات فراوانى كه از پیشوایان معصوم(علیهم السلام) در مورد تعداد اصحاب حضرت مهدى(علیه السلام) وارد شده، استفاده مى شود كه تعداد فرماندهان لشكرى و كشورى آن حضرت 313 نفر است و خداوند به وسیله آنها و با تأیید ملائكه و فرشتگان، شرق و غرب جهان را مى گشاید، و وعده خود را به اتمام مى رساند، و ریشه كفر و شرك و الحاد را مى سوزاند، و آیین حق را در روى زمین مستقر مى نماید.

اینك به قسمتى از روایاتى كه در این زمینه وارد شده است، توجّه فرمایید:

1 ـ ابن عبّاس مى گوید: روزى كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) درباره نبوت خود و امامت امیرمۆمنان على(علیه السلام) و یازده فرزند معصوم آن حضرت سخن مى گفت، فرمود:

«به راستى كه خداى تبارك و تعالى نظرى به زمین افكند و مرا انتخاب نمود و پیغمبر قرار داد. بار دیگر نظرى به زمین افكند و على(علیه السلام) را انتخاب نمود و او را پیشوا و امام قرار داد. آنگاه به من فرمان داد تا او را، برادر، دوست، وصىّ، جانشین و وزیر خود گردانم. آرى! على از من است و من از على هستم. او شوهر دختر من، و پدر دو نوه من حسن و حسین است.

آگاه باشید كه خداى تعالى، من و آنها را حجّت بر بندگان خود ساخته، و از صلب حسین امامانى قرار داده است كه دین مرا بر پا مى دارند و وصیّت مرا حفظ مى كنند. نهمین آنها قائم اهل بیت من و مهدى اُمّت من است كه در خوى، گفتار و كردار از همه كس به من شبیه تر است. او بعد از غیبت طولانى و سرگردانى مردم، ظاهر مى شود امر خدا را آشكار مى كند و دین حق را ظاهر مى سازد. به یارى خداوند تأیید مى گردد، و به وسیله فرشتگان یارى مى شود، و زمین را پر از عدل و داد مى نماید همان گونه كه پر از ظلم و ستم شده است».(1)

2 ـ امام حسن مجتبى(علیه السلام) در حدیثى از امیرمۆمنان على(علیه السلام) نقل كرده است كه فرمود:

«در آخر الزمان و سختى روزگار و جهالت مردمان، خداوند مردى را بر مى انگیزد كه او را با فرشتگان تأیید مى كند و یارانش را محافظت مى نماید، و او را با آیاتش یارى مى دهد و بر سرتاسر زمین مسلّط مى گرداند، تا همگان در برابر او خواه و ناخواه منقاد شوند. او زمین را از قسط و عدالت و نور و برهان پر مى كند ... طول و عرض جهان به تسلّط او در مى آید. در روى زمین كافرى نمى ماند جز این كه ایمان مى آورد، و شخص ناشایستى نمى ماند جز این كه به صلاح و تقوا مى گراید».(2)

3 ـ ابو حمزه ثمالى از امام باقر(علیه السلام) روایت كرده است كه آن حضرت در حدیثى فرمود:

«هرگاه قائم آل محمّد(علیه السلام) ظهور كند، خداوند او را با فرشتگان نشاندار و . . . مقرّب یارى مى كند. جبرئیل، پیشاپیش او و میكائیل از طرف راست و اسرافیل از طرف چپ او حركت مى كنند. اُبهت و رعب و وحشت به فاصله یك ماه راه از جلو، عقب، چپ و راست او حركت مى كند (یعنى شعاع هیبت آن حضرت تا مسافت یك ماه راه را زیر پوشش مى گیرد) و فرشتگان مقرّب خدا خدمت گزاران او هستند.همراه او شمشیرى بركشیده و برهنه است. خداوند متعال، روم، دیلم، سند، هند، كابل شاه و خَزَر را براى او فتح مى كند».(3)

4 ـ عبد الرحمان بن كثیر مى گوید: امام صادق(علیه السلام) در تفسیر این آیه شریفه: «أَتى أَمْرُ اللهِ فَلاتَستَعْجِلُوهُ (4) امر خدا فرا رسید، پس شتاب نكنید» فرمود:

«آن امر ماست كه خدا فرموده است نباید در آن شتاب شود. خداوند او را به وسیله سه سپاه یارى مى كند: فرشتگان، مۆمنان و رعب و وحشت در دل دشمنان. و ظهور او مانند ظهور رسول اكرم است». (5)

5 ـ ابان بن تغلب مى گوید كه امام صادق(علیه السلام) در ضمن حدیثى فرمود: «سیزده هزار و سیصد و سیزده نفر از فرشتگان بر او نازل مى شوند». من عرض كردم: این همه فرشته بر او نازل مى شود؟ امام صادق (علیه السلام) فرمود: «آرى! آنها عبارتند از:

1 ـ همه فرشتگانى كه با حضرت نوح در كشتى بودند.

2 ـ همه فرشتگانى كه به هنگام افتادن حضرت ابراهیم در میان آتش با او بودند.

3 ـ همه فرشتگانى كه به هنگام شكافتن رود نیل براى بنى اسرائیل با حضرت موسى بودند.

4 ـ همه فرشتگانى كه به هنگام عروج حضرت عیسى با او بودند.

5 ـ چهار هزار فرشته نشان دار كه در خدمت رسول اكرم بودند.

6 ـ هزار فرشته كه پشت سر هم، براى یارى پیامبر اكرم فرود آمدند.

7 ـ سیصد و سیزده فرشته كه در جنگ بدر حضور داشتند.

8 ـ چهار هزار فرشته كه در روز عاشورا براى یارى امام حسین(علیه السلام) فرود آمدند و به آنها اجازه جنگ و پیكار داده نشد پس بالا رفتند و فرود آمدند و رخصت خواستند، باز رخصت نداد و بارها بالا رفتند و فرود آمدند و آن حضرت رخصت نمی‌داد تا اینکه [امام] شهید شدند. پس از آن روز ملائکه همچنان پریشان و غبارآلود نزد قبر آن حضرت گریان هستند تا اینکه قائم(عج) قیام کند؛ رئیس آنان ملکی است منصور نام. زیارت نمی‌کند ایشان را زیارت کننده‌ای، مگر اینکه ایشان او را استقبال می‌کنند و وداع نمی‌کند آن حضرت را، مگر اینکه او را مشایعت می‌کنند و مریض نمی‌شود زائری، مگر اینکه او را عیادت می‌کنند و نمی‌میرد زائری، مگر اینکه بر وی نماز می‌گذارند و برای او بعد از مردن استغفار می‌کنند.

همه این فرشته ها هم اكنون در روى زمین هستند و انتظار قیام قائم(علیه السلام)را مى كشند». (6)

از مجموعه روایات چند دسته ملائکه دیگر را نیز می‌توان مشاهده کرد:

ـ ملائکه منزلین، که سه هزار نفرند؛

ـ ملائکه کرّوبین؛(7)

ـ ملائکه مقرّبین که تعداد این دو دسته بیان نشده است؛(8)

ـ ملائکه‌ای که هنگام تولّد آن حضرت به زیارتش آمدند؛ یکی از کنیزان حضرت عسکری(علیه السلام) روایت کرده: پرندگانی از آسمان مشاهده شد که می‌آمدند و بال‌های خود را بر سر و صورت و سایر بدن آن حضرت می‌مالیدند و پرواز می‌کردند. این مطلب را برای امام عسکری(علیه السلام) نقل کردند: خندید و فرمود: «آنان ملائکه آسمان بودند. فرود آمده که خود را متبرّک سازند و ایشان انصار او خواهند بود هنگامی که خروج کند.»(9)

از دیگر آیات و روایات می‌توان چنین استفاده کرد که تعداد ملائکه‌ای که در خدمت امام زمان(عج) و یاران ایشان خواهند بود، محدود به اینها نمی‌شوند و خصوصاً در دوره استقرار حکومت عدل مهدوی، ملائکه حضوری پررنگ خواهند داشت و گاه در مقام خادم، یاران و همراهان امام(علیه السلام) و شیعیان به ایفای نقش خواهند پرداخت. به امید روزی که این وعده دیرین الهی تحقّق یافته و ما نیز توفیق درک آن را بیابیم.

پى‏نوشت‌ها:‌

1)      كفایة الاثر، ص 10 منتخب الاثر، ص 81

2)      بحار الانوار، ج 52، ص 280

3)      غیبت نعمانى، ص 234، ح 22  بشارة الاسلام، ص 118.

4)      سوره نحل، آیه 1.

5)      المحجة فیما نزل فی القائم الحجّة، ص 115  غیبت نعمانى، ص 243، باب 13، ح 43.

6)       كامل الزیارات، ص 130، باب 41، ح 5.

7)      غیبت نعمانی، ص 154 .

8)       غیبت نعمانی، ص 154؛ الزام الناصب، ج2، ص 303.

9)       معجم احادیث الامام المهدی(ع)، ج4، ص 372،

بخش مهدویت تبیان

منابع:

ظهور، واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران

موسسه فرهنگی موعود

مطالب مرتبط:

آیا جنیان و فرشتگان هم منتظر ظهورند؟

رفتار اجتماعى امام مهدى (عجل الله فرجه)

ویژگی‌های زمینه سازان ظهور حضرت ولی عصر(عج)