تبیان، دستیار زندگی
نویسنده کتاب امام شناسی علامه آیة الله حاج محمد حسین حسینی تهرانی نیمی از این مجموعه 18 جلدی را به صورت سخنرانی و درس در ماه مبارک رمضانی برای مخاطبین خود و نیم دیگر این مجلدات را بعدا به رشته تحریر در آورده است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

معرفی کتاب امام شناسی

کتاب

نویسنده کتاب امام شناسی علامه آیة الله حاج محمد حسین حسینی تهرانی نیمی از این مجموعه 18 جلدی را به صورت سخنرانی و درس در ماه مبارک رمضان برای مخاطبین خود و نیم دیگر این مجلدات را بعدا به رشته تحریر در آورده است.


امام شناسی

مجموعه ای مهم از مباحث تفسیری، فلسفی، روایی، تاریخی و اجتماعی پیرامون مسائل کلی امامت و ولایت، چون خصوصیات امام و شرایط امامت و زعامت، لزوم عصمت و مطالب خاص امامت و ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام و ائمه معصومین و لزوم عصمت آنها است. در ضمن بحث کاملی از شرایط نبوت و لزوم عصمت انبیا و آثار و خواص پیامبران در این کتاب شده که "نبوت عامه" را شامل گشته است. هم چنین مباحث استدلالی علمی، برگرفته از قرآن مجید و روایات وارده از خاصه و عامه و ابحاث حلی و نقدی پیرامون ولایت و امامت آن بزرگواران مطرح شده است. نویسنده آن علامه آیة اله حاج محمد حسین حسینی تهرانی از علما و فقهای بزرگ قرن 15 هـ ق (معاصر) که نیمی از این مجموعه 18 جلدی را به صورت سخنرانی و درس در ماه مبارک رمضانی برای مخاطبین خود و نیم دیگر این مجلدات را بعدا به رشته تحریر در آورده است. هر جلد از این مجموعه به نام «امام شناسی» از دوره علوم و معارف اسلام، نامگذاری شده است.

معرفی اجمالی نویسنده

علامه آیة اله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی، فرزند مرحوم آیة الله حاج سیدمحمد صادق، در 24 محرم 1345 هجری قمری، در طهران به دنیا آمد. دوران کودکی را تحت تربیت پدر بزرگوارش بود و تحصیلات ابتدائی مدرسه و بعد دوره آموزش متوسطه را در رشته مکانیک و ماشین سازی به اتمام رساند. با وجود پیشنهادهای زیادی برای ادامه تحصیل در خارج از کشور و پذیرش مسئولیت های مهم در رشته های مختلف لیکن او تحصیلات علوم دین و حوزوی را انتخاب و در سن 19 سالگی به شهر مقدس قم عزیمت کرد. در همان سال های اول جزو اولین شاگردان علامه طباطبائی شد و در درس حکمت و عرفان عملی و تفسیر از خواص یاران ایشان گردید. مدت 7 سال در سطوح مختلف علمی از اساتید بزرگ بهره ها برد و در سال 1371 هـ ق در سن 26 سالگی برای ادامه تحصیل به عراق رفت و در نجف اشرف ساکن شد. دروس فقه و اصول و حدیث و رجال را از محضر علمای اعلام چون آیة اله حاج شیخ حسین حلی، سیدابوالقاسم خوئی، حاج سیدمحمود شاهرودی و آیة الله آقا بزرگ طهرانی، بهره مند بود.

بین شیعه و سنّى اختلاف فقط در مسئله ولایت است. شیعه مى‌گوید امام باید معصوم باشد و از جانب خدا منصوب گردد، سنیّان مى‌گویند عصمت از شرائط امام نیست و مردم مى‌توانند براى خود امامى را اختیار كنند و از او پیروى نمایند. بقیه مسائلى كه مورد اختلاف بین این دو گروه است همه تابع این مسأله بوده و از فروعات این اصل به شمار می رود

در همین ایام بنا به نظر و توصیه علامه طباطبایی و موأنست و مراوده با آیة اله حاج سیدجمال الدین گلپایگانی مراحل عرفانی و سلوکی را پیمود. علامه طهرانی سال 1377 هـ ق در 33 سالگی پس از اتمام تحصیلات عالیه و رسیدن به فضائل ظاهری و باطنی، به خاطر ادای تکلیف و ترویج و گسترش علم و دین به طهران بازگشت. در خلال سال ها زندگی در طهران در ارشاد و هدایت مردم اساسی ترین کار را تشکیل حکومت اسلام می دانست از این رو بعد از رحلت آیة اله بروجرودی و تحرکات طاغوتی حکومت پهلوی با رهبر فقید انقلاب حضرت آیة اله خمینی همراه و در حذف حکومت طاغوت فعالیتی وسیع و موثر را طراحی و اجرا نمود. علامه بزرگوار بعد از 23 سال تلاش و سکونت در تهران در سال 1400 هـ ق به شهر مشهد هجرت و 15 سال آخر عمر خود را در آنجا گذراند. وی سال 1416 هـ ق در روز شنبه 9 صفر در مشهد مقدس دار فانی را وداع گفت. مزارش در قسمت جنوب شرقی صحن انقلاب (عتیق) در آستانه کفشداری شماره 4 حرم مطهر می باشد. بعضی از آثار ایشان از این قرار است: 1- معادشناسی- 2- توحید علمی و عینی- 3- مهر تابان 4- وظیفه فرد مسلمان در احیای حکومت اسلام، ولایت فقیه در حکومت اسلام، نور ملکوت قرآن ....

در بخشی از مقدمه این کتاب در جلد 1 آمده است:

از آنجائى ‌كه مسئله امامت و ولایت از مهم‌ترین مسائل حیاتى است، و با شناخت این واقعیّت، تمام جهات استعدادیّه انسان در مدارج و معارج كمال رشد و نموّ می كند، و با عدم شناخت و پیروى نكردن از این حقیقت استعدادها و قابلیّت‌ها همه در مسیر انحراف قرار گرفته، و در لجن‌زار عفن مادیّات و شهوات مضمحلّ و منعدم می شود، لذا خداوند تبارك و تعالى بر این حقیر منّت گذارد تا در روزهاى ماه مبارك رمضان یك هزار و سیصد و نود و یك هجریّه قمریّه، با جمعى از اخلاّء روحانى و برادران ایمانى، بحث و گفتار در پیرامون مسئله امامت و ولایت قرار گیرد. و بنابراین شد كه مبناى بحث آیات قرآن بوده، و براى اهمیّت موضوع نسبت به برادران عامّه مسلك، از فنّ جدل استفاده نموده، از روایات و تواریخ عامّه نقل شود، و نیز روایات خاصّه نیز اجمالا مورد استفاده قرار گیرد.

در شروع مباحث این کتاب در جلد 1 و درس اول با موضوع عصمت انبیا و ائمه علیهم السلام آغاز می شود:

درس اوّل بسم الله الرّحمن الرّحیم و صلّى الله على محمّد و آله الطاهرین و لعنة الله على اعدائهم اجمعین من الآن الى قیام یوم الدین و لا حول و لا قوّة الاّ بالله العلىّ العظیم.

قال الله الحكیم فى كتابه الكریم:

كٰانَ اَلنّٰاسُ أُمَّةً وٰاحِدَةً فَبَعَثَ اَللّٰهُ اَلنَّبِیِّینَ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ اَلْكِتٰابَ بِالْحَقِّ لِیَحْكُمَ بَیْنَ اَلنّٰاسِ فِیمَا اِخْتَلَفُوا فِیهِ وَ مَا اِخْتَلَفَ فِیهِ إِلاَّ اَلَّذِینَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مٰا جٰاءَتْهُمُ اَلْبَیِّنٰاتُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ فَهَدَى اَللّٰهُ اَلَّذِینَ آمَنُوا لِمَا اِخْتَلَفُوا فِیهِ مِنَ اَلْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَ اَللّٰهُ یَهْدِی مَنْ یَشٰاءُ إِلىٰ صِرٰاطٍ مُسْتَقِیمٍ ”( سوره بقره:”2”-آیه ”213”)

اصل اختلاف شیعه و سنّى

بین شیعه و سنّى اختلاف فقط در مسئله ولایت است.

شیعه مى‌گوید امام باید معصوم باشد و از جانب خدا منصوب گردد، سنیّان مى‌گویند عصمت از شرائط امام نیست و مردم مى‌توانند براى خود امامى را اختیار كنند و از او پیروى نمایند.

بقیه مسائلى كه مورد اختلاف بین این دو گروه است همه تابع این مسأله بوده و از فروعات این اصل به شمار می رود، و روى زمینه اختلافى كه در این اصل به میان آمده است در آن فروعات نیز اختلافاتى قهرا پیدا شده است، به طورى كه اگر در این اصل اختلاف از میان برخیزد و این دو فرقه داراى مرام و مذهبى واحد گردند، بقیه فروع نیز خودبخود به پیروى و به تبع این اصل اختلافات خود را رها نموده و متحد خواهند شد.

ساختار و تقسیم بندی مجموعه

عناوین برگزیده و مطالب مهم این مجموعه که شامل 270 درس است که در قالب 18 مجلد گنجانده شده، عبارتست از:

جلد اول امام شناسی: عصمت انبیا و ائمه معصومین علیهم السلام، معنای امام و شرائط تحقق امامت و امهات آن، ولایت امیرالمومنین علی علیه السلام و برخی از احوالات آن حضرت و علل مخالفت معاندین با خلافت او.

جلد 2 امام شناسی: تفسیر آیه اولوالامر، وصایت امیرالمومنین و ائمه علیهم السلام از جانب رسول خدا، اخوت امیرالمومنین علیه السلام با رسول خدا.

جلد 3: شناخت شیعه، مبدا پیدایش تشیع و نام شیعه و صفات و نشانه های آن، برخی بدعت های عمر، تفسیر آیه تطهیر.

جلد 4: فضائل امیرالمومنین علی علیه السلام، تفسیر آیه «و من عنده علم الکتاب»، میزان علم ائمه علیهم السلام.

جلد 5: ولایت و اقسام آن (تشریعی، تکوینی)، کلمات عرفا و فلاسفه بزرگ درباره انسان کامل، تحقیق پیرامون حدیث (سلسله الذهب)، تفسیر آیه ولایت «انما ولیکم الله ....».

جلد 6: غدیر و واقعه مبسوط حجة الوداع، بحث مفصل درباره بناء اسلام بر سال و ماه قمری، تفسیر آیه «ان عدة الشهور....».

جلد 7: غدیر (آیه تبلیغ، حدیث ولایت «من کنت مولاه...»)، اثبات حقانیت علی علیه السلام در طول تاریخ.

جلد 8: غدیر (تفسیر آیه اکمال دین، غصب خلافت) لقب امیرالمومنین مخصوص حضرت علی علیه السلام است، اعتراف عمر به حق بودن علی.

جلد 9: غدیر (احتجاج ها به حدیث غدیر، روز عید غدیر و فضیلت آن)، تأسی به رسول الله در همه جهات از جمله لباس و عمامه بستن بر سر.

جلد 10: کتاب امام شناسی شامل: حدیث منزلت، حدیث عشیره، نظر تفصیلی به اوضاع شهر مدینه در اواخر عمر رسول الله و خطبه های علی علیه السلام بعد از رحلت پیامبر، غزوه تبوک، داستان مسجد ضرار در مدینه.

جلد11: بحث اعلمیت و اعلمیت امیرالمومنین علی علیه السلام، جهالت مدعیان دروغین خلافت به معارف دینی، وهابی ها و جنایات آنها، قضاوت های ....

نویسنده کتاب امام شناسی علامه آیة الله حاج محمد حسین حسینی تهرانی نیمی از این مجموعه 18 جلدی را به صورت سخنرانی و درس در ماه مبارک رمضان برای مخاطبین خود و نیم دیگر این مجلدات را بعدا به رشته تحریر در آورده است

جلد 12: علوم امیرالمومنین علی علیه السلام (علم غیب حضرت و تقدم در علوم مختلف)، جمله «سلونی قبل ان تفقدونی».

جلد 13: برخی وقایع جنگ احد و تفسیر آیه «و ما محمدالا رسول....»، ندای آسمانی «لافتی الا علی ...»، آخرین روزهای حیات رسول اله و امر به آوردن قلم و منع عمر.

جلد 14: (سیر کتابت حدیث، تقدم شیعه در تالیف)، معرفی مصحف علی علیه السلام و فاطمه زهرا و ...، پیدایش اسرائیلیات در حدیث و سستی روایات ابوهریره.

جلد 15: صحیفه سجادیه، تعصب سنیان و تحریف آنان در روایات، زیدبن علی علیه السلام و قیام او.

جلد 16 و 17: تقدم و تاسیس شیعه در جمیع علوم و سیر علوم از زمان امام باقر تا امام یازدهم، دوران امام صادق و مذهب جعفری، احوال منصور دوانیقی، مأمون، شرح احوال ابوحنیفه، مالک بن انس، شافعی، احمدبن حنبل.

جلد 18: 465 صفحه: درس 256 تا 265: علوم لدنیه متنوعه حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)؛ درس266 تا 270: معاویه سیر نبوت عادله را به طاغوتیت جباره برگردانید.

نکته:

قابل ذکر اینکه، اینها مهم ترین عناوین از هر یک مجلدات امام شناسی است لکن در لابلای مجموعه، بحث های بسیاری از مطالب گوناگون و منطبق بر آیات قرآن و احادیث معتبر است که برای آگاهی از آن، مراجعه به فهرست هر جلد لازم است.

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش اعتقادات شیعه تبیان


منابع:

کتابخانه طهور

کتابخانه نور www.noorlib.ir

مطالب مرتبط:

وهابیت؛ فرقه‎ای علیه شیعه و سنی

اختلاف شیعه و سنی در امامت

وحدت شیعه و سنی در قرن هفتم

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.