تبیان، دستیار زندگی
«زیارت نامه» گفتاری است که ائمه معصومین علیهم السلام و بزرگان دین تقریر کرده اند و یکسری معانی که شایسته است زائر در حضور مزور به زبان آورد و آن چه عقیده و باورش می باشد بیان کند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نظری بر زیارات منسوب به امام غائب

بقیة الله

«زیارت نامه» که از روی مجاز «زیارت» نیز گفته می شود، گفتاری است که ائمه معصومین (علیهم السلام)  و بزرگان دین تقریر کرده اند و یکسری معانی که شایسته است زائر در حضور مزور به زبان آورد و آن چه عقیده و باورش می باشد بیان کند. زیارت نامه های رسیده از امامان معرفت نامه ای است در شناخت امام و مقامات معنوی ایشان.

برخی زیارات نقل شده در کتب زیارات و مفاتیح الجنان منسوب به حضرت مهدی (علیه السلام) هستند و از ایشان رسیده اند، در این زمینه از حضرت صاحب (علیه السلام) متونی برای زیارت حضرت علی (علیه السلام)، امام حسین (علیه السلام) و شهدای کربلا و همچنین برای سایر معصومین (علیهم السلام) نقل شده است.

زیارت ناحیه مقدسه

زیارت ناحیه معروف که از جانب امام عصر (علیه السلام) به ما رسیده غیر از «زیارت الشهداء یوم عاشورا» است که سید بن طاووس در "اقبال الاعمال" منسوب به امام عصر (علیه السلام) آورده است. این زیارت را ابن المشهدی در "مزار" نقل کرده است. او این زیارت را مخصوص روز عاشورا دانسته است ولی برخی دیگر از علما آن را مطلقه می دانند و معتقدند در هر زمان دیگر نیز می توان خواند.

درباره میزان اعتبار زیارت ناحیه طبق گفته مرحوم مجلسی و سید مرتضی، حضرت در اولین زیارت امام حسین (علیه السلام) این متن را قرائت کرده است ولی شبهاتی نیز در آن مطرح است از جمله این که اگر اعتبار داشت چرا مرحوم قمی آن را در مفاتیح الجنان نیاورده است؟

در پاسخ به این سۆال باید گفت که مرحوم قمی آن را در نفس المهموم آورده است و اصولا ایشان برای جمع آوری مفاتیح الجنان روش خاصی داشته است و لزوما در صدد جمع آوری همه ادعیه و زیارات نبوده است.

برخی در انتساب این زیارت به امام عصر (علیه السلام) تردید کرده اند و آن را از تالیفات سید مرتضی دانسته اند، هر چند این اشکال نیز در جای خود پاسخ داده شده است و به نظر می رسد که منشأ این دیدگاه عبارتی است که می گوید سید مرتضی امام حسین (علیه السلام) را با این عبارات زیارت می کرده است و این موضوع انتساب زیارت به معصوم را نفی نمی کند. (١)

«زیارت نامه» که از روی مجاز «زیارت» نیز گفته می شود، گفتاری است که ائمه معصومین (علیهم السلام)  و بزرگان دین تقریر کرده اند و یکسری معانی که شایسته است زائر در حضور مزور به زبان آورد و آن چه عقیده و باورش می باشد بیان کند. زیارت نامه های رسیده از امامان معرفت نامه ای است در شناخت امام و مقامات معنوی ایشان.

زیارت آل یاسین

زیارت آل یاسین، یكى از زیارتهاى مشهور حضرت صاحب الامر (علیه السلام) است. راوى و ناقل این زیارت جناب ابو جعفر محمد بن عبدالله بن جعفر بن الحسین الحمیرى القمى است كه همه علماى رجال و بزرگان راوى شناس از او به بزرگى و قداست یاد كرده اند. او صاحب كتاب هاى متعددى بود كه ظاهرا چیزى از آنها در دست نیست و چون در اواخر دوران غیبت صغرى مى زیسته مكاتبات بسیارى با ناحیه مقدسه حضرت مهدی (علیه السلام) داشته و به افتخار جواب نائل آمده است.

گر چه این زیارت شریف زیارت امام زمان (علیه السلام) است، در آغاز زیارت با عبارت «سلام علی آل یس» به رسم ادب بر همه خاندان ایشان سلام عرض می کنیم. سپس به حضرت مهدی (علیه السلام) سلام داده شده است، آن هم با عباراتی که روشنگر فضایل و مناقب آن امام نهان از دیده هاست.

در زیارت آل یاسین به اصول اعتقادات شیعه امامیه شامل شهادت به توحید، نبوت و امامت و مسئله معاد و میزان و جهنم و بهشت اقرار می شود و سعادت و شقاوت وابسته به اطاعت و مخالفت خاندان اهل بیت (علیهم السلام) دانسته شده است.

این زیارت به تصریح برخی از عالمان، جامع و کامل و بهترین زیارت های آن حضرت است و در همه اوقات می شود آن را خواند. سند های این زیارت صحیح و معتبر بوده و در مجامع مهم حدیثی و دعایی نقل شده است. (2)

زیارت الشهداء

این زیارت را شیخ مفید و سید مرتضی با حذف سند در قسمت زیارات عاشورا نقل کرده اند. همچنین مرحوم ابن طاووس در "اقبال" از ابومنصور بغدادی نقل کرده است. اشکالاتی که بر تاریخ صدور این متن و سند روایت وارد می کنند قابل بررسی است. (3)

سایر زیارات

زیارت امیرالمومنین (علیه السلام) در روز یکشنبه و زیارت رجبیه که توسط حسین بن روح از آن حضرت نقل شده است، همچنین در فهرست زیارات رسیده از امام عصر (علیه السلام) است.( 4)

پی نوشت:

١) درسنامه مهدویت، ج2، خدامراد سلیمان؛ زیارت ناحیه مقدسه، فصلنامه انتظار، نجم الدین طبسی.

٢) درسنامه مهدویت، ج2، خدامراد سلیمان؛ ‌نگرشی به زیارت آل یاسین، سید مجتبی بحرینی؛ زیارت آل یاسین و توضیح کلمات کلیدی آن، محمد مهدی رکنی.

٣) زیارت ناحیه مقدسه، فصلنامه انتظار، نجم الدین طبسی؛ کلمه الامام المهدی، سید حسن شیرازی، الوفاء.

4) درسنامه مهدویت، ج2؛ کلمه الامام المهدی، حسن شیرازی؛ صحیفه الامام المهدی، جواد قیومی اصفهانی.

زهره رجب زاده   

بخش مهدویت تبیان


مطالب مرتبط:

دعاهایی که به توصیه امام زمان باید بخوانیم

آه سحر؛‌ ادعیه و زیارات امام عصر(عج)

دعای جمعه یا زیارت جمعه؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.